Zespół suchego oka
Jak się objawia zespół suchego oka?
Zespół suchego oka jest grupą schorzeń, w efekcie których dochodzi do zaburzeń nawilżania powierzchni oka przez film łzowy. Mechanizm tych zaburzeń może opierać się albo na niedostatecznej produkcji filmu łzowego, albo na nieprawidłowym jego składzie, albo na nadmiernym jego parowaniu. To bardzo często występujące schorzenie oczu dotyczące aż 17% populacji.
Istnieje wiele zespołów chorobowych powodujących wystąpienie zespołu suchego oka. Należą do nich na przykład choroby autoimmunologiczne (takie jak zespół Sjögrena, zapalenie stawów, kolagenoza i inne), choroby dermatologiczne (takie jak pemfigoid), a także schorzenia o tle neurologicznym (takie jak choroba Parkinsona).
Zespół suchego oka może mieć również charakter jatrogenny, czyli wynikający z zastosowanych metod terapeutycznych. Może być wynikiem zabiegów laserowej korekcji wad wzroku, a także stosowania niektórych leków (np. leki antyarytmiczne, przeciwhistaminowe, przeciwmigrenowe, przeciwdepresyjne, przeciwnadciśnieniowe czy antykoncepcyjne). Również palenie tytoniu zwiększa ryzyko powstania zespołu suchego oka.
Jakie są objawy zespołu suchego oka?
Podstawowymi objawami zespołu suchego oka są uczucie suchości w oku i jego pieczenie. Jednakże w niektórych przypadkach suchość może nie być odczuwalna. Dzieje się tak u tych pacjentów, u których schorzenie nie jest związane z niedoborem łez, ale z zaburzeniem ich składu uniemożliwiającym prawidłowe nawilżenie powierzchni oka. Ponadto może występować nadmiar wydzieliny surowiczej w worku spojówkowym, a także uczucie „piasku pod powiekami”.
W badaniu często stwierdza się ubytki nabłonka w dolnej części rogówki, a nawet w obrębie szpary powiekowej. Zazwyczaj występują one obuocznie. Bardzo często dochodzi do ich nasilenia w okresie zimowym, ale także w klimacie suchym i gorącym oraz w pomieszczeniach klimatyzowanych.
Schorzenie to jest bardzo typowe dla tych, którzy spędzają dużo czasu przed monitorem komputera. Ponadto obserwuje się je u kobiet w okresie napięcia przedmiesiączkowego, a także niedługo przed wejściem w okres menopauzy.
W przypadku zaobserwowania u siebie niepokojących objawów, które mogą sugerować zachorowanie na zespół suchego oka, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza okulisty celem przeprowadzenia odpowiednich badań i wdrożenia leczenia. Jednakże, aby jak najszybciej móc załagodzić objawy, warto zakupić w aptece i zacząć stosować tak zwane sztuczne łzy.
Dzięki temu dokonamy nawilżenia oka od zewnątrz i załagodzimy objawy. Należy jednak pamiętać, że zastosowanie sztucznych łez nie zwalnia nas z konieczności konsultacji z lekarzem specjalizującym się w okulistyce.
Jak rozpoznać zespół suchego oka?
Aby postawić diagnozę zespołu suchego oka konieczny jest wywiad obejmujący zgłaszane przez pacjenta objawy oraz choroby współistniejące i przyjmowane leki, a także badanie w lampie szczelinowej wraz z wykonaniem odpowiednich testów oraz interpretacją ich wyników.
W pierwszej kolejności okulista ocenia czas przerwania filmu łzowego po zakropieniu fluoresceiną. Następnie wykonuje się tak zwany test Schirmera polegający na założeniu zgiętego paska bibuły do worka spojówkowego, celem oceny jego zwilżenia w określonym czasie. Zazwyczaj wynosi on ok. 5 minut. Następnie należy ocenić, czy występują jakiekolwiek ubytki nabłonka w obrębie dolnej części rogówki oraz szpary powiekowej.
Ich obecność może świadczyć o zespole suchego oka. Kolejnym ocenianym parametrem jest wysokość tak zwanego menisku filmu łzowego. U pacjentów z zespołem suchego oka menisk ten zazwyczaj jest dużo węższy, a także poprzerywany. Wreszcie ocenia się obecność fałdów spojówki, które są równoległe do przebiegu powieki i nie występują w warunkach fizjologicznych. Ich obecność świadczy o zespole suchego oka.
Jak się leczy zespół suchego oka?
Leczenie zespołu suchego oka w pierwszej kolejności obejmuje profilaktykę jego występowania polegającą na unikaniu sytuacji, które mogą powodować nadmierne parowanie filmu łzowego, noszenie okularach w szerokich oprawkach, mających za zadanie dodatkową ochronę powierzchni oka przed bezpośrednim działaniem pyłów i wiatru, a także umieszczenie monitora komputera około 10-20 stopni poniżej poziomu oczu.
Współczesna medycyna niestety nie daje obecnie narzędzi umożliwiających całkowite wyleczenie zespołu suchego oka. Możliwe jest jedynie postępowanie objawowe. Polega ono na zastosowanie preparatów będących substytutami dla łez. Na rynku istnieje wiele preparatów pełniących tę funkcję, które umożliwiają właściwy dobór w zależności od własnych preferencji.
Jednakże istotne jest przestrzeganie kilku uniwersalnych zasad. Pierwszą z nich jest częste stosowanie preparatu, gdyż jednorazowa aplikacja chroni powierzchnię oka przez jedynie 20 minut. Ponadto, należy szczególnie zadbać o zaaplikowanie preparatu bezpośrednio przed sytuacją mogącą nasilić parowanie filmu łzowego.
Natomiast przed pójściem spać warto zastosować preparat w formie żelu umożliwiający ochronę powierzchni oka przez dłuższy czas niż klasyczna forma sztucznych łez.
Zespół suchego oka leczenie Poznań
