USG twarzy
Czym są i skąd się biorą ultradźwięki?
Ultradźwięki należą do grupy zjawisk akustycznych. Są zaburzeniem mechanicznym, które rozchodzą się falowo w ośrodku materialnym. Tym, co odróżnia je od fal elektromagnetycznych jest konieczność występowania elastycznego ośrodka do rozchodzenia się fal. Mogą być one interpretowane jako fala ciśnienia lub przemieszczanie się cząstek.
Jednakże nie jest to fizyczne przemieszczanie się substancji, a jedynie deformacji sprężystych
danego ośrodka. Dzięki temu dochodzi do przekazywania energii. W tkankach miękkich fale
rozchodzą się podłużnie, w przypadku kości mogą również przybierać postać fal
poprzecznych.
Źródłem fal ultradźwiękowych wykorzystywanych w medycynie są specjalne przetworniki,
które działają na zasadzie odwrotnego efektu piezoelektrycznego. Osiąga się go
wykorzystując specjalne kryształy piezoelektryczne, które pod wpływem napięcia
elektrycznego kurczą się i rozszerzają powodując wytworzenie fali ultradźwiękowej.
Fala ultradźwiękowa rozchodząca się w tkankach ulega szeregowi przemian, które zależą od
właściwości ośrodka, zwłaszcza od jego gęstości. Fala akustyczna może ulegać odbiciu,
załamaniu, ugięciu, rozproszeniu i pochłonięciu. Nakładanie na siebie tych zjawisk
w różnych, zmiennych proporcjach, umożliwia uzyskanie obrazu ultrasonograficznego pod
taką postacią jaką go znamy.
Czym jest ultrasonografia twarzy?
Ultrasonografia, czyli popularne USG jest badaniem wykorzystującym falę
ultradźwiękową. Umożliwia ona uwidocznienie granic narządów wewnętrznych oraz tkanek
miękkich bez konieczności zastosowania środków kontrastowych. Niewątpliwą zaletą badania
jest jego atraumatyczność, bezinwazyjność i bezbolesność. Zachowując powyższe
właściwości, ultrasonografia umożliwia określenie wymiarów narządów, głębokości ich
położenia, uwidocznienie powierzchni oraz przekrojów narządowych. Ponadto, dzięki
ultrasonografii możliwe jest zobrazowanie powierzchni stawowych w spoczynku oraz
w ruchu, a także ocena przepływu naczyniowego.
Na czym polega specyfika USG twarzy i kiedy się je wykonuje?
Ultrasonografia jest metodą diagnostyczną wykorzystywaną w wielu dziedzinach
medycyny. Znajduje ona zastosowanie również w dermatologii. W USG twarzy wyróżnia się
trzy warstwy. Najbardziej zewnętrzną stanowi tak zwane echo wejścia, które charakteryzuje
się bardzo wysoką echogenicznością. Warstwa środkowa obejmuje głębsze partie naskórka
oraz skórę właściwą. W tej warstwie dominują rozproszone echa charakteryzujące się
zróżnicowaną intensywnością. Wreszcie najbardziej wewnętrzna warstwa o niskiej
echogeniczności to tkanka podskórna.
Istnieją liczne wskazania dermatologiczne do wykonania badania ultrasonograficznego
twarzy. Pierwszą grupą stanowią choroby nowotworowe takie jak czerniaki, raki
podstawnokomórkowe, czy raki kolczystokomórkowe.
USG skóry pozwala na przedoperacyjną ocenę grubości nacieku nowotworowego, co może być istotnie pomocne
przy przedoperacyjnej ocenie stopnia zaawansowania miejscowego, co z kolei implikuje
zakres postępowania chirurgicznego. Jednakże należy pamiętać, że samo badanie
ultrasonograficzne skóry nie jest metodą izolowaną, wystarczającą do oceny i postawienia
diagnozy nowotworu złośliwego skóry.
Konieczne jest właściwe zestawienie oraz interpretacja badania klinicznego, ultrasonograficznego, a także, co najważniejsze,
pooperacyjnego badania histopatologicznego usuniętej zmiany. Jest to bardzo istotne,
ponieważ warunkiem koniecznym do postawienia rozpoznania nowotworu złośliwego jest
pozytywny wynik badania histopatologicznego. Bez niego, nawet przy bardzo
charakterystycznym obrazie klinicznym, nikt nie ma prawa postawić powyższej diagnozy.
Inną grupą schorzeń skórnych będących wskazaniem do wykonania badania
ultrasonograficznego twarzy, są różnego rodzaju choroby zapalne skóry i tkanki podskórnej.
Schorzenia te mogą mieć różne przyczyny, zarówno infekcyjne jak i nieinfekcyjne. Do
przykładowych nieinfekcyjnych schorzeń skóry przebiegających z odczynem zapalnym
należą wyprysk, atopowe zapalenie skóry twarzy czy łuszczyca. Objawem
charakterystycznym dla miejscowego stanu zapalnego zlokalizowanego w obrębie skóry jest
obrzęk.
Jego bezpośrednią przyczyną jest gromadzenie się w tkance wody, co wynika z
różnego rodzaju skomplikowanych przemian metabolicznych zachodzących miejscowo,
mających na celu działanie przeciwzapalne. Na skutek obecności wody zwiększa się
odległość pomiędzy poszczególnymi włóknami kolagenowymi, co wpływa na obniżenie
gęstości tkanki i ma wpływ na zmniejszenie jej echogeniczności, co z kolei jest widoczne w
badaniu ultrasonograficznym. Badania usg dermatologiczne, usg skóry wykonuje dermatolog.
Badania usg twarzy w medycynie estetycznej wykonuje dr Rosiński.
Kolejną grupę wskazań stanowią schorzenia autoimmunologiczne z kręgu
twardzinopodobnych, jak chociażby skórna postać twardziny układowej. Są to choroby
z grupy tak zwanych kolagenoz, tak więc ich uwidocznienie i rozpoznanie w badaniu
ultrasonograficznym opiera się na występowaniu zwiększonej ilości włókien kolagenu, co
przejawia się zwiększoną hiperechogenicznością tkanki.
Inne zastosowania to między innymi monitorowanie grubości skóry w trakcie przewlekłego
leczenia glikokortykosteroidami czy wreszcie ocena fotostarzenia się skóry.
