Pieprzyk a czerniak, czerniak a pieprzyk.
Często odróżnienie pieprzyka od czerniaka stanowi nie lada wyzwanie dla pacjenta. Pieprzyk od czerniaka różni się m.in. kolorem i kształtem. Najlepiej zmianę barwnikową skonsultować z dermatologiem, który po wykonaniu badania dermatoskopowego będzie mógł postawić prawidłową diagnozę.
Czym jest pieprzyk?
Pieprzyki to inaczej znamiona o gładkich krawędziach, które mogą być okrągłe lub owalne. Są w jednolitym kolorze, a ich forma jest niezmienna. Rozróżnienie pieprzyka od czerniaka można wykonać dzięki badaniu ABCDE, które jest pierwszym sposobem diagnostyki czerniaka i można wykonać je w domu. ABCDE to skrót od angielskich słów. A jak asymetria, B jak brzegi, C od ang. słowo color, D jak diameter (wielkość), E jak ewolucja.
Pieprzyki mogą występować pojedynczo lub w skupiskach i powstają na skutek nagromadzenia się czarnego barwnika zwanego melaniną, w różnych warstwach skóry, co daje obraz pieprzyka.
Zabarwienie tej zmiany skórnej może być w kolorze kawy z mlekiem, przechodząc przez praktycznie wszystkie odcienie brązu, skończywszy na czerni. Wszystko zależy od ilości melaniny, ale także od warstwy skóry, w której jest ona zdeponowana. Generalnie zależność jest taka, że im głębsza warstwa skóry, tym odcień znamienia jest jaśniejszy.
Istnieje wiele rodzajów i klasyfikacji znamion. Mogą być one nabyte lub wrodzone, skórne bądź naskórkowe. Tych podziałów jest oczywiście dużo więcej i uwzględniają one różne kryteria. Charakter znamion jest łagodny, jednak 30% przypadków istniejących znamion może przeradzać się w nowotwór złośliwy.
Czym jest czerniak?
Czerniak jest bardzo groźnym nowotworem złośliwym wywodzącym się z komórek barwnikowych. Może występować zarówno w obrębie skóry jak i błon śluzowych. Najrzadszą i najgroźniejszą postacią tego nowotworu jest czerniak gałki ocznej. Podstawowym czynnikiem predysponującym do powstawania czerniaka jest ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe.
Czerniak to nowotwór złośliwy skóry wywodzący się z komórek barwnikowych. Występuje na całym ciele, nie tylko na brzuchu, plecach czy karku, ale i pod paznokciem. Gdy zmiany rozprzestrzeniają się do węzłów chłonnych czerniak może dawać objawy tj. osłabienie czy opuchlizna węzłów chłonnych.
Czerniak a pieprzyk – przyczyny i rodzaje
Jakie są przyczyny powstawania czerniaka? Z pewnością głównej przyczyny należy szukać w nadmiernym opalaniu i nie stosowaniu odpowiednich kremów z filtrem ochronnym oraz korzystaniu z solarium, którego bezpośredni wpływ na powstawanie czerniaka został potwierdzony naukowo.
Istnieje wiele postaci czerniaka skóry, na przykład czerniak szerzący się powierzchownie, czerniak guzkowy, czerniak akralny, czy czerniak powstający w plamie soczewicowatej. Może również zdarzyć się czerniak bezbarwnikowy, jednak jest to postać niezmiernie rzadka.
Czerniak jest nowotworem złośliwym, co znaczy, że w ramach postępu choroby może naciekać na okoliczne struktury, a także dawać przerzuty do węzłów chłonnych, płuc, wątroby, mózgu, tkanki podskórnej, a także wielu innych narządów i struktur, które posiadamy w organizmie. Prowadzi tym samym do wyniszczenia organizmu, a w ostatecznym rozrachunku do śmierci.
Pieprzyk a czerniak – Jak odróżnić pieprzyk od czerniaka?
Podstawową metodą odróżnienia zwykłego pieprzyka od niebezpiecznego czerniaka jest badanie dermatoskopowe. Polega ono na dokładnym obejrzeniu znamion przy pomocy specjalnego aparatu zwanego dermatoskopem. Umożliwia on ocenę zmiany w powiększeniu, w świetle spolaryzowanym bądź niespolaryzowanym. Dzięki powiększeniu możliwe jest zaobserwowanie i analiza pewnych charakterystycznych wzorców i wzorów, których układ jest charakterystyczny dla danego rodzaju zmiany.
W badaniu dermatoskopowym ocenia się kształt zmiany, symetrię, kolor i stopień nasycenia barwnikiem. Czerniak będzie miał nieregularny kształt, nierówne brzegi, a jego średnica zwykle wynosi więcej niż 6 mm. Gdy zmiana jest wielobarwna z dominującym kolorem brązowym, czarnym lub posiada czerwone i niebieskie przebarwienia, możemy mówić o nowotworze złośliwym skóry.
Czerniak a pieprzyk – wideodermatoskopia
Skuteczną modyfikacją badania dermatoskopowego jest wideodermatoskopia, która polega na cyfrowej rejestracji zmian, dzięki czemu możliwe jest wykonanie porównania zmian w czasie. Jest to kluczowe badanie w postawieniu trafnej diagnozy czerniaka, ponieważ pozwala na wiarygodną ocenę dynamiki danej zmiany. Uzupełnieniem badania dermatoskopowego jest mikroskopia konfokalna wykonywana przez dermatologa. Specjalny mikroskop, pod którym oglądana jest zmiana skórna, umożliwia szczegółowe obejrzenie wykwitu w dużym powiększeniu. Najdokładniejsze w stawianiu diagnozy jest badanie histopatologiczne, które wykonuje się po wykazaniu w dermatoskopii potencjalnie złośliwego lub podejrzanego charakteru ocenianej zmiany.
Jak leczy się pieprzyki?
Pieprzyki o łagodnym charakterze nie wymagają leczenia. Stanowią efekt estetyczny, który można skorygować z udziałem sprawdzonych zabiegów medycyny estetycznej: HIFU, laseroterapia. HIFU wykorzystuje emisję fal ultradźwiękowych i jest to zabieg polegający na podgrzaniu skóry, które prowadzi do jej koagulacji i uruchomienia procesów regeneracyjnych. Laser dzięki wiązce światła doprowadza do odparowania tkanki i usunięcia zmiany. Większość znamion, z uwagi na swój łagodny charakter, nie wymaga żadnego leczenia z medycznego punktu widzenia.
W sytuacjach podejrzenia znamienia dysplastycznego albo niejasnego charakteru zmiany, zalecane jest chirurgiczne usunięcie znamienia z następczym badaniem histopatologicznym, które pozwala określić, czy zmiana ma charakter złośliwy.
Jak leczy się czerniaka?
Podstawą leczenia wczesnego lub miejscowo zaawansowanego czerniaka jest leczenie chirurgiczne. Leczenie czerniaka polega na operacyjnym usunięciu zmiany przeprowadzanym z marginesem zdrowej skóry. Chirurg pobiera wycinek zmiany do badania histopatologicznego. W sytuacji potwierdzenia diagnozy czerniaka, kolejnym krokiem jest wykonanie biopsji węzła wartowniczego. Pozwala to określić obecność ewentualnych przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych. Brak przerzutów oznacza zakończenie leczenia czerniaka.
Jak leczy się czerniaka w przypadku wykrycia przerzutów? W medycynie uznanymi metodami leczenia czerniaka są: chemioterapia, leczenie ukierunkowane molekularnie lub immunologiczne. Przerzuty w regionalnych węzłach chłonnych są usuwane operacyjnie.
Sukces leczenia czerniaka zależy od szybkiego wykrycia – aż 95% pacjentów przechodzi leczenie czerniaka pomyślnie. Najgorszym scenariuszem jest wykrycie czerniaka w stadium przerzutowym i rozsiewu choroby mimo podjęcia prawidłowego leczenia. Wykrycie choroby w zaawansowanym stadium sprawia, że czerniak jest nieuleczalny. W tym przypadku, dzięki dostępności nowych form terapii i leków, można przedłużyć życie pacjenta o kilka lat.
Jakie są konsekwencje niepodjęcia leczenia?
Konsekwencje niepodjęcia leczenia w przypadku rozpoznania czerniaka są niestety bardzo poważne. Nieleczona choroba postępuje, dając początkowo miejscowe naciekanie i zajęcie okolicznych struktur, a w dalszym etapie przerzutów odległych. W konsekwencji, nieleczony czerniak zawsze i nieodwołalnie prowadzi do śmierci.
Pieprzyk a czerniak – wątpliwości najlepiej rozwieje dermatolog podczas badania dermatoskopowego.
Jak odróżnić czerniaka od pieprzyka? Najlepszym sposobem jest odwiedzenie dermatologa. W trakcie badania dermatoskopowego stwierdzi, czy zmiana skórna to czerniak czy pieprzyk. Konsultacja dermatologiczna jest w stanie rozstrzygnąć dylemat czerniak a pieprzyk.
Piśmiennictwo:
Rutkowski P, Wysocki PJ, Nasierowska-Guttmejer A et al. Cutaneous melanomas. Oncol Clin Pract 2020; 16. DOI: 10.5603/OCP.2020.0021.
Zobacz również:
