Nadmierne pocenie się dłoni to problem, który niejednokrotnie utrudnia codzienne funkcjonowanie. Można jednak skutecznie mu zaradzić.
Z nadmiernym poceniem się dłoni radzić sobie musi, według szacunków, około 3% ludzi. I choć samo zjawisko wydzielania potu jest zupełnie naturalne, to pacjent dotknięty nadmierną potliwością odczuwa znaczny spadek jakości i komfortu życia. To schorzenie wyjątkowo uciążliwe. Jakie są jego objawy i przyczyny? Jakie terapie mogą wyleczyć nadmierną potliwość dłoni?
Nadmierne pocenie dłoni – co to oznacza?
Nadmierna potliwość dłoni to schorzenie, w którym wydzielanie potu na skórze dłoni następuje w nadmiarze i bez żadnej rozpoznanej przyczyny. Fizjologicznie pocenie się dłoni (i innych części ciała) służy procesowi termoregulacji – aktywność gruczołów potowych wzmaga się po to, aby organizm mógł oddać część ciepła na zewnątrz i wyrównać temperaturę ciała. Nadpotliwość dłoni jednak nie jest związana z tym zjawiskiem – dłonie osoby dotkniętej nią są niemal ciągle wilgotne.
Nadmierna potliwość może mieć charakter pierwotny lub wtórny. Nadpotliwość pierwotną, najczęściej dotyczącą właśnie dłoni, diagnozuje się u pacjentów jako konsekwencję nadreaktywności układu współczulnego, a jej pierwsze objawy manifestują się zwykle w okresie poprzedzającym okres dojrzewania płciowego. W większości przypadków ustępują one w starszym wieku, ale mogą zostać wyzwolone przez na przykład stres.
Przyczyny nadmiernego pocenia dłoni
Bezpośrednie przyczyny nadmiernej potliwości dłoni to oczywiście zwiększona czynność gruczołów potowych okolic dłoni – zawsze obustronnie, a najczęściej w okolicy wewnętrznej powierzchni dłoni i palców. Za wydzielanie potu odpowiedzialne są gruczoły potowe – tak zwane gruczoły ekrynowe – rozmieszczone na całej powierzchni skóry i mające postać kanalików biegnących od tkanki podskórnej poprzez skórę właściwą i naskórek. Czynność gruczołów potowych wzmaga się w czasie wysiłku fizycznego, gdy dochodzi do podniesienia temperatury ciała czy w obliczu stresujących sytuacji. Wydzielany przez nie pot jest bezbarwny.
Nadmierne pocenie to problem, którego przyczyn medycyna jeszcze nie odkryła, choć prawdopodobnie skłonność do jego występowania może mieć podłoże genetyczne. W wielu przypadkach mówimy więc o nadpotliwości idiopatycznej – czyli o nieznanej przyczynie. Nadmierna aktywność gruczołów potowych może mieć wiele przyczyn – nadczynność tarczycy, zaburzenia hormonalne, choroby neurologiczne, reumatoidalne zapalenie stawów, zaburzenia pracy nerek, a nawet choroby nowotworowe.
Trzeba też pamiętać, że spożywanie napojów bogatych w kofeinę sprzyja nadmiernej potliwości, podobnie jak ostre przyprawy. Czasem nadmierne pocenie się dłoni występuje w trudnych, stresujących sytuacjach i towarzyszą mu zlewne zimne poty, drżenie dłoni, a nawet przyspieszenie akcji serca. Kiedy jednak nie mamy podstaw, aby podejrzewać zaburzenia lękowe, schorzenia neurologiczne lub inne przyczyny nadmiernego pocenia się dłoni, mamy do czynienia z idiopatyczną nadmierną potliwością dłoni.
Nadpotliwość dłoni jest dla pacjentów wyjątkowo uciążliwa i krępująca – sam pot jest wprawdzie bezwonny, ale pod wpływem bakterii bytujących na naszej skórze szybko zaczyna wydzielać nieprzyjemny zapach. Mokre, śliskie dłonie utrudniają pewny chwyt przedmiotów, a pacjent musi wciąż wycierać je w chusteczki. Dlatego, jeśli zmagasz się z nadpotliwością dłoni, sprawdź, w jaki sposób możemy Ci pomóc zażegnać ten problem.
Leczenie nadpotliwości dłoni
Jeśli potliwość dłoni ma charakter wtórny, czyli wynika z występowania schorzeń wymienionych wyżej, to podstawą jej leczenia będzie leczenie tych chorób. W przypadku nadmiernej potliwości dłoni o charakterze wtórnym i pierwotnym można próbować sobie pomóc stosując miejscowo antyperspiranty lub blokery potu – pamiętaj jednak, że to nie jest leczenie i nie przynosi długotrwałych skutków. W ograniczeniu przykrej dolegliwości pomóc mogą również doustne preparaty ograniczające pocenie się dłoni i powierzchni całego ciała, a przykry zapach niwelować może moczenie dłoni w ziołowych naparach, np. z szałwii lub pokrzywy. Ale to nadal nie jest rozwiązanie problemu.
W leczeniu nadpotliwości dłoni stosowana jest również jonoforeza – to bezbolesny i nieinwazyjny (choć nieprzyjemny) zabieg polegający na miejscowym porażeniu występujących w skórze kanałów jonowych prądem o niskim natężeniu. Nie ma praktycznie żadnych skutków ubocznych, choć do zabiegu jest kilka przeciwwskazań, ale efekty odczuwalne są jedynie przez około 4 tygodnie.
Drugim sposobem na zaradzenie nadmiernej potliwości dłoni jest leczenie chirurgiczne – tak zwana sympatektomia piersiowa polegająca na przerwaniu ciągłości nerwu współczulnego odpowiedzialnego za przesyłanie impulsów nerwowych z mózgu do okoli dłoni i pach. Efekty są natychmiastowe i trwałe. Trzeba jednak pamiętać, że ten rodzaj leczenia jest wykonywany w znieczuleniu ogólnym i w gruncie rzeczy jest operacją – jest więc związany z ryzykiem wystąpienia skutków ubocznych.
Potliwość dłoni – iniekcje z toksyny botulinowej
Trzecim rodzajem ograniczenia aktywności gruczołów potowych jest ostrzykiwanie skóry dłoni toksyną botulinową – dokładnie tej samej substancji, która wykorzystywana jest do usuwania zmarszczek i leczenia bruksizmu. Do wykonania zabiegu lekarz medycyny estetycznej wykorzystuje specjalną mikroigłę, za pomocą której wprowadza toksynę botulinową do odpowiednich mięśni.
Zabieg jest praktycznie bezbolesny i bezinwazyjny, trwa zwykle około 30 minut. Poprzedza go przeprowadzenie obszernego wywiadu lekarskiego. Jeśli pacjent zostanie zakwalifikowany (m.in. zostaną wykluczone ewentualne przeciwwskazania do wykonania zabiegu), tuż przed wykonaniem iniekcji na jego skórę zostanie nałożony krem znieczulający.
Od razu po wykonaniu iniekcji pacjent może wrócić do domu i swoich codziennych aktywności – ale już bez problemu nadmiernego pocenia się dłoni. Zabieg jest bezpieczny, a skutki uboczne zdarzają się rzadko i mają charakter przejściowy. To najlepsza alternatywa dla skomplikowanych i ryzykownych operacji, a sama toksyna botulinowa stosowana jest w medycynie od dziesięcioleci.
Jakie są efekty terapii z wykorzystaniem toksyny botulinowej?
Zakończenia nerwowo – mięśniowe, a więc i pocenie się dłoni, zostają zahamowane w momencie iniekcji toksyny. Pacjent może się cieszyć z efektów przez okres od 9 miesięcy do nawet roku. Po tym czasie konieczne jest ponowne wykonanie iniekcji.
Osoby zmagające się z nadmierną potliwością dłoni nie muszą już eksperymentować z kolejnymi antyperspirantami, ziołami i lekami na swój problem. Teraz dostępna jest dla nich skuteczna i bezpieczna terapia toksyną botulinową.
