Brodawka łojotokowa
Czym jest brodawka łojotokowa?
Brodawka łojotokowa jest zmianą nowotworową o charakterze łagodnym, wywodzącą się z naskórka. Jest uważana za najczęściej pojawiającą się zmianę nowotworową. Obserwowana jest przede wszystkim u osób po 30 roku życia. Może pojawiać się praktycznie w każdej okolicy ciała. Jej typową, charakterystyczną cechą są okrągłe, grudkowe oraz wypukłe wykwity.
Zazwyczaj mają chropowaty charakter, co wynika z obecności w ich obrębie zagłębień wypełnionych wydzieliną gruczołów łojowych oraz martwym, złuszczonym naskórkiem. Powstawanie brodawek łojotokowych jest kilkuetapowym procesem, rozłożonym w czasie. W pierwszym stadium mają one charakter kilkumilimetrowych, płaskich bądź płasko-wyniosłych zmian skórnych o zabarwieniu zazwyczaj jasnobrązowym.
W następnym etapie w obrębie brodawki łojotokowej dochodzi do intensywnego rogowacenia, wskutek czego powstaje zmiana mocno hiperkeratotyczna, dobrze odgraniczona od otoczenia, wyniosła, często sprawiająca wrażenie nałożonej na skórę. Może mieć różnorodne zabarwienie, począwszy od koloru skóry, poprzez żółtawy, odcienie brązu począwszy do bardzo ciemnobrązowej w postaciach barwnikowych.
Brodawki łojotokowe w znakomitej większości przypadków charakteryzują się zupełną bezbolesnością. Jedynie w sytuacji gdy dojdzie do ich podrażnienia na przykład przez odzież, zwłaszcza jeśli odbywa się to z przerwaniem ciągłości naskórka lub rozwinięciem się stanu zapalnego, mogą być odczuwane dolegliwości bólowe związane z brodawką łojotokową.
Dlaczego brodawka łojotokowa powstaje?
Tak naprawdę do dziś nie wyodrębniono bezpośredniej przyczyny powstawania brodawek łojotokowych. To co wiadomo na pewno, to że w przeciwieństwie do niektórych wykwitów, takich jak na przykład brodawki wirusowe, nie są związane z żadną infekcją. Jest to o tyle istotna informacja, że wyklucza możliwość zarażenia się brodawką łojotokową od innej osoby niezależnie od formy kontaktu.
Istnieją hipotezy na temat znaczenia uwarunkowań genetycznych do powstawania tych wykwitów, co wynika z zaobserwowanego zwiększenia występowania brodawek łojotokowych u tych ludzi, u których w rodzinie występowały podobne zmiany. Ponadto postuluje się, jakoby promieniowanie ultrafioletowe mieszczące się w spektrum promieniowania słonecznego, również predysponowało do tworzenia się brodawek łojotokowych.
Zmiany skórne o charakterze brodawek łojotokowych obserwowane są główne u dorosłych po 30 roku życia, niezależnie od płci. Zaobserwowano zależność proporcjonalności pomiędzy wiekiem, a ilością brodawek łojotokowych w obrębie skóry. Ich występowanie nie jest zależne od płci.
Z czym należy różnicować brodawkę łojotokową?
Do rozpoznania i podstawowego zróżnicowania brodawki łojotokowej od innych zmian skórnych najczęściej wystarcza zwykłe badanie z użyciem dermatoskopu ręcznego. Najistotniejsze jest, aby odróżnić brodawkę łojotokową, która jest zmianą całkowicie łagodną, od nowotworów złośliwych skóry takich jak rak podstawnokomórkowy, rak kolczystokomórkowy, rak Merkla czy też czerniak.
Tak naprawdę już w badaniu klinicznym, okiem nieuzbrojonym można stwierdzić pewne cechy, które wstępnie przemawiają za charakterem brodawki łojotokowej bądź zmiany złośliwej. Do cech charakterystycznych brodawek łojotokowych należą dobre, ostre odgraniczenie od skóry otaczającej, równomierne zarysy, a także, w barwnikowych postaciach, równomierne rozprowadzenie pigmentu.
Zmiany złośliwe (czerniak) charakteryzują się przede wszystkim nieregularnością, asymetrią, obecnością owrzodzeń czy podkrwawiania, a także niejednokrotnie bolesnością i współistnieniem stanu zapalnego wokół guza. Zazwyczaj odróżnienie brodawki łojotokowej od zmiany nowotworowej złośliwej jest dość oczywiste i nie powinno nastręczać lekarzowi większego problemu.
Jak się leczy brodawkę łojotokową?
W wielu sytuacjach brodawka łojotokowa nie wymaga żadnego leczenia. Wynika to z faktu, że jest to zmiana o charakterze łagodnym, a w związku z tym nie stanowi żadnego zagrożenia dla zdrowia i życia. Jednakże w przypadku jej zauważenia zawsze warto udać się do dermatologa wykonującego badanie dermatoskopowe, celem otrzymania pewnego rozpoznania, gdyż jak wcześniej wspomniano, podobny obraz mogą przybierać również nowotwory złośliwe, które z kolei są bardzo niebezpiecznymi schorzeniami.
Brodawki łojotokowe zazwyczaj występują mnogo, potrafią osiągać duże rozmiary oraz występować w lokalizacjach, w których dają duży dyskomfort oraz mogą ulegać regularnemu podrażnianiu. W tych sytuacjach warto rozważyć ich usunięcie. Współczesna medycyna oferuje wiele sposobów pozbycia się brodawek łojotokowych.
Postępowanie farmakologiczne
W tym celu stosowane są miejscowo preparaty zawierające wysokie stężenia kwasu salicylowego. Powoduje to pobudzenie rogowacenia naskórka w obrębie zmian oraz następcze jego złuszczanie. Jest to jednak terapia, na której rezultat trzeba długo czekać, a czas oczekiwania zależy po prostu od regularnego stosowania leku.
Krioterapia
Jest to metoda polegająca na wymrażaniu brodawki łojotokowej przy użyciu ciekłego azotu o temperaturze mogącej sięgać nawet -176 stopni Celsjusza. Jest on nanoszony na brodawce łojotokowej przez wykorzystanie specjalnego krioaplikatora. Wskutek działania tak niskiej temperatury, brodawka skórna obumiera, a następnie odpada. Jednakże zabieg krioterapii może pozostawiać blizny.
Łyżeczkowanie
Jest to postępowanie mechaniczne polegające na usunięciu w znieczuleniu miejscowym brodawki łojotokowej przy wykorzystaniu specjalnej łyżeczki dermatologicznej.
Elektrokoagulacja
Istotą tego zabiegu jest destrukcja brodawek łojotokowych przy wykorzystaniu prądu zmiennego. Jego działanie polega na koagulacji białek budujących zmianę skórną, a wskutek tego jej obumarcie i odpadnięcie.
Laseroterapia
Niszczenie brodawek łojotokowych wiązką lasera w znieczuleniu miejscowym. Promieniowanie laserowe powoduje obumarcie brodawki.
