Okulista

Czym zajmuje się okulista? Okulista – specjalista leczenia chorób oczu

Kim jest i czym się zajmuje okulista?

Okulista jest lekarzem wyspecjalizowanym w chorobach dotyczących narządu wzroku. W jego kompetencjach znajduje się diagnostyka i leczenie stanów chorobowych lokalizujących się w obrębie gałki ocznej oraz jej okolicach.

Aby zostać okulistą w Polsce należy najpierw ukończyć studia na wydziale lekarskim uniwersytetu medycznego, a następnie, po otrzymaniu pełnego prawa wykonywania zawodu lekarza, ukończyć kilkuletnie szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie okulistyki.

Okulistyka, pomimo niewielkiego obszaru ciała, na którym się koncentruje, to jednak jest dziedziną wielopłaszczyznową. Skupia się zarówno na korekcji wad wzroku, leczeniu zachowawczym różnych schorzeń czy to na tle zapalnym, czy to na tle autoimmunologicznym, czy też powikłań po schorzeniach ogólnoustrojowych takich jak cukrzyca lub nadciśnienie tętnicze.

Oprócz tego, okulista przeprowadza różnorodne zabiegi w obrębie gałki ocznej. Mogą to być niewielkie, małoinwazyjne procedury takie jak laserowa korekcja wzroku, poprzez bardziej inwazyjne takie jak na przykład usuwanie zaćmy, skończywszy na rozległych, agresywnych, niejednokrotnie okaleczających zabiegach w leczeniu chorób nowotworowych gałki ocznej.

Ponadto dochodzą do tego elementy chirurgii estetycznej, jak chociażby zabiegi korekcji powiek. Tak więc okulista może pracować zarówno w gabinecie przyjmując pacjentów w trybie ambulatoryjnym lub w trybie lecznictwa otwartego, a także w oddziale szpitalnym, gdzie trafiają bardziej skomplikowane przypadki wymagające bardziej kompleksowego, a niejednokrotnie interwencyjnego postępowania terapeutycznego.

Jak wynika z powyższych informacji, okulista jest więc lekarzem o wbrew pozorom bardzo szerokim spektrum działania, mogącym się również specjalizować w jednym, konkretnym nurcie okulistyki.

Okulistyka zachowawcza

Okulista specjalizujący się w okulistyce zachowawczej zajmuje się wszelkimi chorobami, które nie wymagają leczenia operacyjnego. Najbardziej sztandarowy i stereotypowy aspekt okulistyki zachowawczej to leczenie wad wzroku za pomocą okularów korekcyjnych.

Poza tym okulista zachowawczy zajmuje się leczeniem różnego rodzaju schorzeń dotyczących gałki ocznej i jej okolic, które mają przyczynę zapalną czy też autoimmunologiczną.

Ponadto zajmuje się również leczeniem okulistycznych powikłań chorób ogólnoustrojowych takich jak nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca, a także powikłań okulistycznych po stosowaniu różnych leków.

Pierwszym, najbardziej spopularyzowanym obszarem, którym zajmuje się okulistyka zachowawcza jest nieinwazyjna korekcja wad wzroku. Odbywa się ona z wykorzystaniem pomocy optycznych takich jak okulary, czy też soczewki kontaktowe. Cały proces odbywa się w trybie lecznictwa otwartego.

Najpierw okulista przeprowadza dokładne badanie wzroku, za pomocą którego okulista określa dokładną jego wadę, ostrość, rozróżnianie kolorów, pole widzenia, współistnienie innych zaburzeń takich jak astygmatyzm itp. Po dokładnej analizie wyników badania zostają dobrane odpowiednie soczewki.

W dzisiejszych czasach w ofercie dostępnych jest wiele rodzajów soczewek np. sferyczne, cylindryczne (stosowane w astygmatyzmie), wyposażone w antyrefleksy, przyciemniane i wiele innych.

Kolejnym polem do działania dla okulisty zachowawczego jest leczenie pierwotnych schorzeń gałki ocznej niewymagających postępowania zabiegowego.

Najbardziej znaną chorobą będącą przedmiotem zainteresowania okulisty zachowawczego jest jaskra, w przebiegu której dochodzi do wzrostu ciśnienia w gałce ocznej na skutek zablokowania kąta przesączania i braku możliwości prawidłowej cyrkulacji cieczy wodnistej. Częstym badaniem w gabinecie okulisty jest badanie dna oka.

Inną grupą chorób pierwotnych gałki ocznej stanowią stany zapalne, które mogą dotyczyć praktycznie każdej części oka. Najczęściej spotykane i najpowszechniejsze jest zapalenie spojówek, ale może to być również na przykład zapalenie naczyniówki.

Choroby te mogą mieć charakter zarówno zapalny, alergiczny czy też autoimmunologiczny.

Innym aspektem okulistyki zachowawczej jest leczenie powikłań okulistycznych chorób ogólnoustrojowych. Niektóre z nich, zwłaszcza nadciśnienie tętnicze i cukrzyca czasem dają powikłania okulistyczne.

Mogą to być błahostki takie jak zwykłe pękanie drobnych naczyń krwionośnych w błonie naczyniowej oka, ale może to być również bardzo poważne uszkodzenie siatkówki niejednokrotnie prowadzące nawet do całkowitej utraty wzroku.

Okulistyka zabiegowa

Okulista zajmujący się okulistyką zabiegową również skupia się na kilku obszarach działań. Pierwszym jest zabiegowe zaopatrywanie urazów gałki ocznej łącznie z usuwaniem ciał obcych z oka.

Drugim, bardzo obszernym polem zainteresowań okulisty zabiegowego są zabiegi małoinwazyjne bądź nieinwazyjne, do których może należeć na przykład laserowa korekcja wad wzroku, leczenie tak zwanego stożka rogówki, a także cały szereg zabiegów o charakterze estetycznym, takich jak na przykład korekcja opadających powiek zwana również blefaroplastyką. W tą grupę wpisują się także zabiegi usuwania zaćmy.

Do bardziej inwazyjnych zabiegów należą procedury przeprowadzane w obrębie tkanek okołogałkowych, na przykład operacyjna korekcja zeza, która opiera się na odpowiednich manipulacjach w obrębie mięśni poruszających gałką oczną.

Osobną dziedzinę stanowi tak zwana okulistyka onkologiczna. W jej przypadku mamy do czynienia chyba z najbardziej inwazyjnymi zabiegami, włącznie z całkowitym usunięciem gałki ocznej. Przykładowe nowotwory wywodzące się z tego narządu to siatkówczak (retinoblastoma) u dzieci oraz czerniak gałki ocznej u dorosłych.

Częstym powodem wizyt u okulisty jest: jęczmień na oku.

Czym zajmuje się okulista

Kiedy udać się do okulisty?

Niepokojące objawy takie jak: pogorszenie ostrości wzroku, podwójne widzenie czy przekrwienie oczu powinny zmusić nas do udania się do okulisty. Osoby z wadą wzroku powinny regularnie odwiedzać gabinet okulistyczny Poznań. Jak często? Odpowiedź znajduje się w artykule.

Objawy, które powinny nas skłonić do wizyty u okulisty

Każdy z pacjentów, kiedy tylko zauważy niepokojące objawy związane ze wzrokiem, powinien udać się do okulisty w celu postawienia diagnozy i podjęcia natychmiastowego leczenia. Pierwszym sygnałem do pojawienia się u okulisty Poznań jest pogorszenie się ostrości wzroku, przekrwienie oka czy podwójne widzenia.

Kiedy udać się do okulisty – objawy

Niepokój powinno wzbudzić pojawienie się „mroczków” przed oczami, światłowstręt, zaburzenia pola widzenia, częste mruganie, mrużenie oczu podczas czytania tudzież swędzenie i pieczenie gałki ocznej. Inne objawy wykraczające poza normę i które mają wpływ na narząd wzroku także powinny być od razu konsultowane z lekarzem.

Jak często badać wzrok u okulisty?

Osoby z wadą wzroku lub obciążone genetycznie chorobami narządu wzroku powinny regularnie przychodzić na wizyty u okulisty Poznań. Profilaktyczne wizyty w gabinecie okulistycznym dorosłych pacjentów powinny odbywać się minimum co 2 lata. Osoby po 40 roku życia powinny szczególnie zadbać o konsultację, ponieważ są one w grupie ryzyka zachorowania na jaskrę.

Częste wizyty u okulisty Poznań powinny zaplanować osoby cierpiące na cukrzycę, którzy są w grupie ryzyka zachorowania na zaćmę tudzież jaskrę. Pacjenci z chorobami tkanki łącznej, chorobami reumatycznymi, układu nerwowego czy naczyń także powinny częściej przychodzić na kontrolę do gabinetu okulistycznego, ponieważ są bardziej podatni na zmiany w narządzie wzroku.

Jak wygląda badanie wzroku u okulisty?

Na początku wizyty okulista przeprowadza wywiad lekarski i przedmiotowe badanie wzroku, które polega na ocenie wielkości gałek ocznych i ich ruchomości, ocenie wyglądu powiek i oczodołów. Następnie okulista wykonuje podstawowe badanie ostrości wzroku. Najpopularniejszą metodą jest odczytywanie przez pacjenta rzędów liter wskazanych przez okulistę na tablicy Snellena.

Drugą metodą badania ostrości wzroku jest refraktometria, czyli komputerowe badanie wzroku. Jego istotą jest wpatrywanie się pacjenta w ekran autorefraktometru, na którym wyświetlane są obrazy przedstawiające przedmiot w oddali. Podczas komputerowego badania wzroku urządzenie przepuszcza wiązkę promieni podczerwonych, które odbijają się w poszczególnych strukturach oka.

Uzyskane wyniki pozwalają na otrzymanie wartości refrakcji w każdym oku. Komputerowe badanie wzroku wykonuje się osobno dla każdego oka – badanie jest krótkie i nieinwazyjne.

Inne badania, które wykonuje okulista Poznań są indywidualnie dobierane do każdego pacjenta. W gabinecie okulistycznym bardzo często przeprowadza się badanie pola widzenia, którego zadaniem jest wykrycie niektórych chorób oczu na wczesnym etapie. Pacjent podczas badania pola widzenia ma za zadanie wpatrywać się w jeden punkt.

Innym z badań jest badanie dna oka, które umożliwia ocenę struktury gałki ocznej od wewnątrz i jest przeprowadzane za pośrednictwem specjalnego urządzenia – oftalmoskopu. Badanie dna oka polega na oświetleniu siatkówki przez okulistę i dokonaniu oceny jej wyglądu oraz stanu odżywienia naczyń. Okulista często decyduje się na badanie ciśnienia w gałce ocznej, co pozwala na wykrycie jaskry. Opcjonalnie lekarz może zdecydować się na optyczną koherentną tomografię OCT – badanie, którego istotą jest szczegółowa ocena budowy i struktury oka.

Kiedy udać się do okulisty Poznań

Konsultacja okulistyczna

Żyjemy w czasach, gdzie na każdym kroku nasze oczy szczególnie narażone są na szkodliwe oddziaływanie różnego rodzaju promieniowania. W świecie, gdzie smartfony i komputery pełnią bardzo istotną rolę w naszym życiu, zarówno od strony zawodowej jak i osobistej, konsekwencje dla naszego wzroku są coraz częstsze i coraz bardziej dotkliwe. Dlatego też obserwujemy wzrostową tendencję do występowania różnorodnych wad wzroku, a także powstawanie ich u coraz młodszych pacjentów.

Z tego właśnie względu, aby uchronić się przed przykrymi konsekwencjami zaburzeń wzroku i w porę im przeciwdziałać, kluczowa jest regularne zgłaszanie się na konsultacje okulistyczne. Obecnie mówi się, że u osób powyżej 50 roku życia powinny być one przeprowadzane co najmniej raz w roku, jednakże ta granica wiekowa wykazuje tendencję do obniżania się.

Ponadto, konsultacja okulistyczna często wchodzi w skład badań okresowych zlecanych przez lekarza medycyny pracy. Konsultacja okulistyczna zawsze przeprowadzana jest przez lekarza specjalistę w dziedzinie okulistyki i nie wymaga żadnego skierowania.

Jak wygląda i z jakich elementów składa się konsultacja okulistyczna?

Pierwszym etapem konsultacji okulistycznej jest zebranie dokładnego wywiadu z pacjentem, uwzględniającym aktualnie występujące dolegliwości związane ze wzrokiem, ale nie tylko. Bardzo istotny jest wykaz chorób współistniejących, gdyż niektóre z nich mogą dawać powikłania właśnie pod postacią różnego rodzaju zaburzeń wzroku. Niezbędne jest również uzyskanie informacji na temat ewentualnych chorób oczu występujących w rodzinie, gdyż niektóre z nich mogą wynikać z pewnych predyspozycji genetycznych.

Po przeprowadzeniu wywiadu, lekarz przechodzi do przeprowadzenia badania okulistycznego, które składa się z kilku etapów. Pierwszym etapem jest zazwyczaj badanie ostrości wzroku. Zazwyczaj jest ono dwuetapowe i obejmuje badanie ostrości wzroku do dali oraz do bliży. Badanie ostrości wzroku do dali ma na celu ocenę zdolności rozdzielczej siatkówki. Samo badanie nie wymaga specjalistycznego przygotowania, ale należy pamiętać, że ma ono charakter psychofizyczny.

W związku z powyższym wynik jest tym bardziej wiarygodny, im bardziej pacjent jest wypoczęty. Najbardziej powszechną metodą badania ostrości wzroku jest wykorzystanie tak zwanych tablic Snellena wyposażonych w optotypy. Badany odczytuje wskazane przez badającego optotypy od największych do coraz mniejszych.

Odległość z jakiej badany odczytuje optotypy to około 5m. Badanie ostrości wzroku do bliży jest swego rodzaju uzupełnieniem badania w stosunku do dali. Jego celem jest ocena widzenia z odległości ok. 30cm, czyli takiej, jaka zazwyczaj jest potrzebna do czytania. Jest ono szczególnie istotne dla pacjentów po 40 roku życia, u których może rozpoczynać się tak zwana starczowzroczność, będąca rodzajem nadwzroczności.

Badany dostaje od odczytania tekst lub optotypy o różnej wielkości, począwszy od najmniejszych, z utrzymaniem tendencji wzrostowej. Badanie ostrości wzroku jest badaniem bezinwazyjnym i całkowicie bezpiecznym.

Kolejnym bardzo ważnym etapem badania okulistycznego jest ocena pola widzenia. Może być ono przeprowadzone na kilka sposobów. Najbardziej popularnym jest tak zwany test konfrontacji. Polega on na tym, że pacjent zasłania jedno oko i patrzy na wprost, a lekarz wyciąga rękę i pokazuje daną ilość palców w miejscu granicy obwodowego pola widzenia pacjenta. Pacjent ma za zadanie określić, ile palców widzi.

Poprzez przesuwanie ręki, lekarz ocenia najbardziej obwodowe miejsce prawidłowej odpowiedzi. Drugą metodą oceny pola widzenia jest tak zwany test metodą Goldmana. Pacjent patrzy przed siebie, a lekarz powoli przesuwa przedmiot z obwodowego pola widzenia do punktu skupienia wzroku pacjenta. W ten sposób może sporządzić dokładną mapę pola widzenia.

W dalszej kolejności okulista ogląda przednią część oka. Ta część badania zwykle jest dwuetapowa. W pierwszym etapie, lekarz gołym okiem ogląda dokładnie wygląd powiek, spojówek oraz przedniej części gałki ocznej. W drugim etapie przeprowadza badani przy pomocy tak zwanej lampy szczelinowej, która w świetle spolaryzowanym oraz w powiększeniu może uwidaczniać różne patologie w obrębie przedniego odcinka gałki ocznej.

Do przykładowych chorób mogących być zdiagnozowanymi na drodze badania w lampie szczelinowej należą na przykład zaćma, uszkodzenie rogówki, obecność ciała obcego w przedniej części oka, czy też tak zwana choroba Wilsona będąca wynikiem nieprawidłowego metabolizmu miedzi.

Okulista Badania

Badanie dna oka jest bardzo istotną częścią konsultacji okulistycznej, ponieważ umożliwia na wykrycie wielu schorzeń dotyczących głębszych warstw gałki ocznej, takich jak na przykład naczyniówka czy siatkówka, ale także pozwala na ocenę tarczy nerwu wzrokowego. Badanie to znajduje zastosowanie nie tylko w diagnostyce schorzeń stricte okulistycznych np. o charakterze zapalnym czy nowotworowym, ale pozwala na ocenę powikłań takich chorób ogólnoustrojowych jak cukrzyca czy nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca.

Ponadto, na podstawie oceny tarczy nerwu wzrokowego ułatwia rozpoznanie wzrostu ciśnienia śródczaszkowego, będącego stanem bezpośredniego zagrożenia życia! W przeciwieństwie do wyżej opisanych składowych badania okulistycznego, badanie dna oka wymaga wcześniejszego przygotowania. Polega ono na zakropieniu badanego oka preparatem zawierającym atropinę, na około 30 minut przed przeprowadzeniem badania.

Zadaniem tej czynności jest rozszerzenie źrenicy i czasowe uniewrażliwienie jej na działanie światła, wskutek tego nie zwęża się ona pod jego wpływem, umożliwiając dokładne przeprowadzenie badania. Następnie lekarz ogląda dno oka przy pomocy specjalnego aparatu wyposażonego w soczewkę powiększającą oraz źródło światła, zwanego oftalmoskopem.

Ostatnim etapem pełnego badania okulistycznego jest tonometria, czyli pomiar ciśnienia w gałce ocznej. Obecnie standardem jest wykorzystanie specjalnego aparatu zwanego tonometrem. Co prawda istnieje niedogodność związana z koniecznością bezpośredniego dotknięcia gałki ocznej przy wykonywaniu pomiaru, ale jest ona co raz częściej eliminowana przez możliwość zastosowania tzw. tonometru bezdotykowego.

Często okulista bada ciśnienie w gałce ocznej bezpośrednio poprzez ucisk oka palcami i ocenę napięcia gałki ocznej. Stwierdzenie w ten sposób czy ciśnienie wewnątrzgałkowe jest podwyższone wymaga jednak bardzo dużego doświadczenia i jest w pełni subiektywne. W związku z powyższym obecnie odchodzi się od tej metody i nie zaleca jej.

Na podstawie przeprowadzenia dokładnego wywiadu oraz badania okulistycznego, lekarz okulista jest w stanie postawić wstępną lub ostateczną diagnozę i określić zalecenia do dalszej profilaktyki, ewentualnej diagnostyki czy leczenia.

Konsultacja okulistyczna Poznań