Oparzenia skóry są uszkodzeniem skóry, tkanki podskórnej, a niejednokrotnie głębiej położonych tkanek, będącym rezultatem zadziałania bodźca termicznego, chemicznego, bądź też elektrycznego. Uszkodzenie skóry niejednokrotnie potrafi być bardzo rozległe.
Jest to o tyle istotne, iż powierzchnia uszkodzonej skóry, a konkretnie jej część w stosunku do całkowitej powierzchni, wyrażona w procentach, jest bardzo istotnym czynnikiem przy ustalaniu stopnia ciężkości oparzenia.
Istnieje kilka metod ustalania powierzchni ciała objętej oparzeniem. Do najpopularniejszych należą tak zwana reguła dziesiątek i reguła dłoni.
Reguła dziesiątek jest stosowana w przypadku oparzeń dotyczących niemowląt. Według niej przód i tył tułowia stanowią po 20% powierzchni ciała. Każda z kończyn to 10%.
Reguła dłoni natomiast znajduje zastosowanie przede wszystkim u dorosłych pacjentów. Według niej szacunkowo powierzchnia dłoni odpowiada 1% powierzchni całego ciała.
Oczywiście obecnie medycyna posiłkuje się dużo bardziej obiektywnymi metodami oceny powierzchni ciała, która uległa oparzeniu, jak choćby różnego rodzaju diagramów tabelarycznych.
W zależności od przyczyny wystąpienia oparzenia, a zatem rodzaju bodźca wyróżnia się trzy główne rodzaje oparzeń:
- oparzenia termiczne – będące rezultatem zadziałania bodźca termicznego w postaci zarówno wysokiej, jak i niskiej temperatury
- chemiczne – będące rezultatem zadziałania bodźca chemicznego w postaci różnego rodzaju substancji żrących, takich jak na przykład stężone kwasy czy zasady
- elektryczne – będące rezultatem działania bodźca elektrycznego.
Oparzenia skóry – Jakie są stopnie oparzeń?
Wyróżnia się trzy zasadnicze stopnie zaawansowania oparzeń, ustalane na podstawie oceny jego głębokości, a co za tym idzie tkanek, które uległy destrukcji.
Oparzenie pierwszego stopnia jest oparzeniem powierzchniowym, dotyczącym przede wszystkim na skórka. W tym stadium nie dochodzi jeszcze do denaturacji białek, a jedynymi objawami są zaczerwienienie oraz pieczenie skóry w miejscu wystąpienia oparzenia.
Oparzenie drugiego stopnia penetruje już do skóry właściwej, jednak nie dociera do najgłębszych jej warstw. Charakteryzuje się obecnością zaczerwienienia skóry oraz występowaniem na niej pęcherzy wypełnionych płynem surowiczym.
Trzeci stopień oparzenia charakteryzuje się głębokim uszkodzeniem tkanek skóry oraz tkanki podskórnej, a niejednokrotnie nawet głębszych warstw. W tym stopniu zawsze występuje denaturacja białek, czyli ich nieodwracalne u szkodzenie strukturalne. W tym stopniu tkanki ulegają zbieleniu, a w skrajnych przypadkach nawet zwęgleniu.
O stopniu ciężkości oparzenia decydują dwa zasadnicze czynniki. Pierwszym z nich jest stopień zaawansowania oparzenia, drugim natomiast powierzchnia skóry, która uległa oparzeniu. Na przykład oparzenie pierwszego stopnia obejmujące poniżej 15% powierzchni ciała jest oparzeniem lekkim, ale z kolei oparzenie w tym samym stopniu zajmujące powyżej 30% ciała jest oparzeniem ciężkim.
W skrajnych przypadkach oparzenia skóry, zwłaszcza jeśli rozległość jest duża, może dojść do tak zwanego wstrząsu hipowolemicznego wywołanego oparzeniem. Wynika to z faktu, iż przez poparzoną powierzchnię dochodzi do utraty dużej ilości płynów z organizmu, wskutek czego dochodzi do znacznego obniżenia objętości krwi, co w skrajnych przypadkach może stanowić bezpośrednie zagrożenie życia.
Co należy zrobić gdy dojdzie do oparzenia?
Istotne jest by znać podstawy pierwszej pomocy w przypadku oparzeń i wiedzieć, co robić na miejscu zdarzenia jeśli do takowego dojdzie. W pierwszej kolejności należy zadbać o schłodzenie oparzonego miejsca, najlepiej pod strumieniem zimnej, bieżącej wody. Konieczna jest ocena stanu pacjenta i wykluczenie rozwijania się wstrząsu hipowolemicznego.
W przypadku cięższych oparzeń konieczne jest wezwanie pogotowia ratunkowego, które odtransportuje pacjenta do odpowiedniego oddziału szpitalnego. Jednakże tak naprawdę również współczesna medycyna estetyczna znajduje zastosowanie w leczeniu lekkich oparzeń w aspekcie wspomagania regeneracji uszkodzonej skóry, a co za tym idzie w zmniejszaniu ryzyka powstawania szpecących blizn.
