Badanie urologiczne
Badanie urologiczne
Kim jest urolog i jak nim zostać?
Urolog jest lekarzem zajmującym się leczeniem zabiegowym schorzeń zlokalizowanych w obrębie układu moczowego, a także męskiego układu rozrodczego. Aby zostać urologiem należy ukończyć kierunek lekarski na Uniwersytecie Medycznym, odbyć staż podyplomowy oraz zdać Lekarski Egzamin Końcowy celem uzyskania pełnego prawa wykonywania zawodu lekarza.
Następnie można rozpocząć specjalizację z urologii, podczas której młody lekarz uczy się diagnozować oraz leczyć schorzenia układu moczowego i męskiego układu rozrodczego. Szkolenie specjalizacyjne zwieńczone jest Państwowym Egzaminem Specjalizacyjnym lub egzaminem europejskim, który jest przeprowadzany tylko w zakresie specjalizacji urologicznej oraz radiologicznej. Po zakończeniu leczenia specjalizacyjnego i zdaniu egzaminu, lekarz otrzymuje tytuł specjalisty urologa.
Czym się zajmuje urolog?
Zakres działania urologa obejmuje bardzo szerokie spektrum postępowań zarówno diagnostycznych, jak i terapeutycznych w zakresie układu moczowego. Budowa anatomiczna układu moczowego jest w zasadzie bardzo zbliżona u kobiet jak i u mężczyzn.
Rozpoczyna się on nerkami, czyli parzystym narządem, którego podstawowym zadaniem jest filtracja toksyn i metabolitów z organizmu, produkcja i zagęszczanie moczu. Są one zbudowane z kory, rdzenia oraz miedniczek nerkowych.
Funkcją tych ostatnich jest zbieranie wyprodukowanego przez nerki moczu i jego transport do moczowodów, w które płynnie przechodzą. Moczowody transportują mocz do pęcherza moczowego, w którym znajdują swoje ujście. Z kolei z pęcherza moczowego odchodzi cewka moczowa, przez którą mocz jest wydalany na zewnątrz organizmu.
Dodatkowo w spektrum kompetencji urologa wchodzą schorzenia męskiego układu rozrodczego, szczególnie w zakresie gruczołu krokowego i jąder, ale także prącia, np. stulejka.
Jak wygląda badanie urologiczne?
Podstawą, a za razem pierwszym etapem badania urologicznego jest badanie podmiotowe, czyli zebranie wnikliwego wywiadu uwzględniającego dolegliwości zgłaszane przez pacjenta, ich charakter oraz czas trwania, styl życia, choroby współistniejące, przyjmowane leki i tym podobne. Właściwe zebranie wywiadu jest kluczowe do ukierunkowania dalszego postępowania diagnostycznego.
Drugą fazą badania urologicznego jest badanie przedmiotowe, zwane inaczej fizykalnym. Obejmuje ono trzy zasadnicze elementy. W ich skład wchodzi badanie zewnętrznych narządów płciowych przeprowadzane z odprowadzeniem napletka, następnym etapem jest badanie palpacyjne jąder, podczas którego można wyczuć ewentualne guzy w obrębie tych narządów, a także tak zwane badanie per rectum.
To ostatnie polega na wprowadzeniu palca wskazującego do kanału odbytu pacjenta, a jego celem jest palpacyjna ocena gruczołu krokowego, czyli prostaty. Umożliwia ono stwierdzenie ewentualnego przerostu tego gruczołu, czy też obecności guzów. Jest to badanie bardzo istotne i powinno być wykonywane u każdego mężczyzny po ukończeniu 40 roku życia.
Kolejnym etapem diagnostycznym w badaniu urologicznym są badania laboratoryjne. Obejmują one zarówno podstawowe parametry takie jak morfologia krwi czy badanie ogólne moczu, które są bardzo przydatne w przypadku podejrzenia infekcji dróg moczowych.
Jednakże najbardziej znanym i za razem najważniejszym badaniem laboratoryjnym wykonywanym i wykorzystywanym w urologii jest oznaczenie stężenia PSA.
Jest to specyficzny rodzaj fosfatazy alkalicznej produkowanej wyłącznie w gruczole krokowym, której stężenie we krwi wzrasta w przypadku jego przerostu na dowolnym tle. Wysokie stężenie PSA może budzić zasadne podejrzenie wystąpienia raka gruczołu krokowego, gdyż stanowi bardzo czuły
i swoisty marker tego nowotworu, często pojawiającego się u mężczyzn w podeszłym wieku.
Badanie urologiczne – badania obrazowe
Następny element badania urologicznego stanowią badania obrazowe. Oczywiście najbardziej podstawową metodą oceny obrazowej jest badanie ultrasonograficzne zarówno klasyczną głowicą brzuszną, umożliwiającą ocenę nerek, układu zbiorczego, moczowodów oraz wypełnionego pęcherza moczowego, jak i głowicą doodbytniczą służącą do oceny gruczołu krokowego.
Dokładniejszymi badaniami wykorzystywanymi w dokładniejszej diagnostyce są badania tomografii komputerowej oraz rezonansu magnetycznego, a także badania czynnościowe takie jak chociażby urografia umożliwiająca ocenę czynności filtracyjnej nerek przejawiającej się w sposobie wydzielania stosowanego kontrastu.
Ostatnią grupą metod diagnostycznych wykorzystywanych podczas badania urologicznego są badania inwazyjne. Najczęściej wykorzystywanym i najbardziej popularnym jest cystoskopia. Jest to badanie endoskopowe polegające na wziernikowaniu pęcherza moczowego, co umożliwia jego ocenę od zewnątrz w obrazie i czasie rzeczywistym poprzez zastosowanie kamery.
Ponadto cystoskopia, jak każde badanie endoskopowe, daje możliwość przeprowadzania drobnych zabiegów takich jak biopsje, usuwanie polipów, a nawet guzów nowotworowych na wczesnym etapie zaawansowania.
Badanie urologiczne Poznań
lekarz medycyny estetycznej, chirurg z wieloletnim doświadczeniem, uczestnik wielu szkoleń i kongresów z zakresu medycyny estetycznej
