Czym zajmuje się urolog, co leczy
Czym zajmuje się urolog?
Kim jest urolog i jak nim zostać?
Urolog jest lekarzem zajmującym się leczeniem zabiegowym schorzeń zlokalizowanych w obrębie układu moczowego, a także męskiego układu rozrodczego. Np. stulejka.
Aby zostać urologiem należy ukończyć kierunek lekarski na Uniwersytecie Medycznym, odbyć staż podyplomowy oraz zdać Lekarski Egzamin Końcowy celem uzyskania pełnego prawa wykonywania zawodu lekarza.
Następnie można rozpocząć specjalizację z urologii, podczas której młody lekarz uczy się diagnozować oraz leczyć schorzenia układu moczowego i męskiego układu rozrodczego.
Szkolenie specjalizacyjne zwieńczone jest Państwowym Egzaminem Specjalizacyjnym lub egzaminem europejskim, który jest przeprowadzany tylko w zakresie specjalizacji urologicznej oraz radiologicznej. Po zakończeniu leczenia specjalizacyjnego i zdaniu egzaminu, lekarz otrzymuje tytuł specjalisty urologa.
Czym się zajmuje urolog?
Zakres działania urologa obejmuje bardzo szerokie spektrum postępowań zarówno diagnostycznych, jak i terapeutycznych w zakresie układu moczowego. Budowa anatomiczna układu moczowego jest w zasadzie bardzo zbliżona u kobiet jak i u mężczyzn. Rozpoczyna się on nerkami, czyli parzystym narządem, którego podstawowym zadaniem jest filtracja toksyn i metabolitów z organizmu, produkcja i zagęszczanie moczu.
Są one zbudowane z kory, rdzenia oraz miedniczek nerkowych. Funkcją tych ostatnich jest zbieranie wyprodukowanego przez nerki moczu i jego transport do moczowodów, w które płynnie przechodzą. Moczowody transportują mocz do pęcherza moczowego, w którym znajdują swoje ujście. Z kolei z pęcherza moczowego odchodzi cewka moczowa, przez którą mocz jest wydalany na zewnątrz organizmu.
Dodatkowo w spektrum kompetencji urologa wchodzą schorzenia męskiego układu rozrodczego, szczególnie w zakresie gruczołu krokowego i jąder, ale także prącia.
Przykładowe schorzenia, którymi zajmuje się urolog
Kamica nerkowa
Kamica nerkowa jest schorzeniem mogącym wystąpić w każdym wieku, jednakże szczególnie często dotyka osób między 30 a 40 rokiem życia. Jej istotą jest odkładanie się w miedniczkach nerkowych złogów zbudowanych z różnych związków chemicznych, których stężenie we krwi jest zbyt duże, aby mogły się one w pełni rozpuścić w płynach ustrojowych. Przyczyn powstawania kamicy nerkowej jest dużo. Należą do nich między innymi zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej, błędy dietetyczne, nawracające infekcje dróg moczowych, predyspozycje genetyczne i inne.
Kiedy kamienie osiągają rozmiary zbyt duże, by mogły być swobodnie wydalone z moczem, zalegają w miedniczkach nerkowych i mogą powodować ból o charakterze kolki nerkowej, który jest najbardziej charakterystycznym objawem kamicy. Jest to ból o charakterze ostrym, występujący jednostronnie, niejednokrotnie promieniujący do pachwiny, narządów płciowych lub uda.
Nasila się on przy lekkim uderzeniu w okolicę lędźwiową po stronie kamiczej nerki, co nosi nazwę objawu Goldflamma. Kolce mogą towarzyszyć takie objawy jak na przykład nudności i wymioty, bolesne parcie na mocz, krwiomocz, bladość czy omdlenia.
Łagodny przerost gruczołu krokowego
Łagodny przerost gruczołu krokowego jest schorzeniem, które najprawdopodobniej prędzej, czy później dotknie każdego mężczyznę. Jest ono związane ze zmianami hormonalnymi, jakie zachodzą w organizmie zdrowego mężczyzny. Wskutek tych procesów dochodzi do rozrastania się tkanki gruczołu krokowego, który stopniowo zaczyna zaciskać cewkę moczową powodując narastające trudności w oddawaniu moczu.
Mogą one objawiać się w różnoraki sposób, na przykład jako kłopoty z rozpoczęciem lub zakończeniem oddawania moczu, mikcja słabym strumieniem lub wręcz pojedynczymi kroplami, częste parcie na mocz i częstsze oddawanie moczu, wymagające niejednokrotnie przerwania snu w tym celu.
Urologia onkologiczna
Urologia onkologiczna jest swego rodzaju podspecjalizacją urologii. Jest to dziedzina zajmująca się nowotworami układu moczowego oraz męskiego układu płciowego. Należą do nich zarówno nowotwory łagodne jak i złośliwe, mogące się wywodzić w zasadzie z każdego narządu wchodzącego w skład powyższych układów.
Tak więc w zakres zainteresowań urologa zajmującego się urologią onkologiczną są nowotwory nerki, nowotwory miedniczki nerkowej (będące odrębnie klasyfikowanymi nowotworami), nowotwory moczowodu, nowotwory cewki moczowej, nowotwory jądra, nowotwory gruczołu krokowego i bardzo rzadkie nowotwory prącia.
Leczenie urologiczne w tych nowotworach jest dwupłaszczyznowe. Pierwszą płaszczyzną jest postępowanie operacyjne mające na celu radykalne leczenie. W przypadku wykrycia nowotworu we wczesnym, nieprzerzutowym stadium, jest ono możliwe praktycznie we wszystkich wyżej wymienionych nowotworach. Zabiegi mogą być wykonywane zarówno techniką otwartą jak i małoinwazyjną, taką jak zabiegi laparoskopowe czy endoskopowe (na przykład przezcewkowe usunięcie guza pęcherza moczowego).
Drugą płaszczyzną działania urologa jest postępowanie objawowe, polegające przede wszystkim na zapewnieniu prawidłowej drożności układu moczowego. Urolog interweniuje więc w przypadku zastoju w drogach moczowych zakładając specjalne cewniki moczowodowo-pęcherzowe bądź wyłaniając przetokę moczowodowo-skórną, tak zwaną nefrostomię.
Działania na tej płaszczyźnie mogą dotyczyć nie tylko pacjentów z tak zwanymi nowotworami urologicznymi, ale także pacjentów z innego rodzaju nowotworami, które w swoim przebiegu powodują zaburzenia drożności moczowodów czy zaburzenia funkcjonowania układu moczowego. Najbardziej sztandarowym przykładem jest rak szyjki macicy, który w swoim przebiegu często może powodować utrudnienie odpływu moczu w mechanizmie naciekania na moczowody przez ciągłość i tym samym zaburzenia ich drożności.