Optometrysta
Kim jest i czym się zajmuje optometrysta?
Optometrysta jest specjalistą, którego zadaniem jest badanie refrakcji oka, oraz pomoc w doborze metody korekcji wad refrakcyjnych. Zazwyczaj spotykany jest w gabinecie okulistycznym, gdzie pomaga pacjentom w odpowiednim doborze okularów oraz soczewek kontaktowych, a także różnego rodzaju gadżetów wspomagających pielęgnację wyżej wymienionych. Ściśle współpracuje z okulistą.
Istnieją dwie drogi do zostania optometrystą. Pierwszą z nich jest ukończenie studiów podyplomowych na kierunku optometria. Drugą zaś jest ukończenie studiów wyższych na kierunku fizyka, specjalność optometria.
Określanie wady wzroku
Istnieje kilka metod badania i określania wad wzroku. Do najbardziej powszechnej należy tak zwana metoda Dondersa, polegająca na ocenie ostrości wzroku przy patrzeniu w dal przez oprawki okularowe z wymiennymi soczewkami o różnej mocy. Pacjent określa, przez jaką moc soczewki widzi najlepiej. Niewątpliwą zaletą tej metody jest jej prostota i łatwość przeprowadzenia badania. Jednakże jest to metoda całkowicie subiektywna, co niesie ze sobą potencjalny duży margines błędu w doborze właściwej mocy soczewek.
Obecnie coraz bardziej powszechna jest tak zwana refraktometria automatyczna, znana szerzej pod mianem komputerowego badania wady wzroku. Jest to badanie całkowicie obiektywne, więc jest dużo mniejsze ryzyko nieprawidłowego wyniku. Po przeprowadzeniu badania pacjent otrzymuje wydruk wyniku i pozostaje tylko dobrać okulary.
Dobór okularów
W dzisiejszych czasach istnieją różne rodzaje soczewek korekcyjnych wykorzystywanych do wykonania okularów, a podziały uwzględniają różne kryteria takie jak na przykład materiał wykonania (szklane lub z tworzywa sztucznego). Najważniejsze podziały obejmują kryteria kształtu soczewki. Pierwszy podział obejmujący to kryterium wyodrębnia soczewki sferyczne oraz cylindryczne. Te pierwsze używane są w korekcji wad refrakcji pod postacią krótkowzroczności oraz nadwzroczności. Z kolei drugie znajdują zastosowanie w leczeniu astygmatyzmu.
Wśród soczewek sferycznych wyróżnia się również pewne subtypy, stosowane w zależności od rodzaju wady, którą korygujemy. W przypadku leczenia krótkowzroczności stosuje się soczewki wklęsło-wypukłe o działaniu rozpraszającym, dzięki czemu punkt skupienia promieni świetlnych przesuwany jest do tyłu tak, by znalazł się na siatkówce. Ten rodzaj soczewek określany jest jako „minus”.
W leczeniu nadwzroczności z kolei stosuje się soczewki o działaniu skupiającym, które przesuwają punkt skupienia promieni świetlnych do przodu umożliwiając ich zogniskowanie na siatkówce. Ten rodzaj soczewek określany jest mianem „plus”. Oprócz doboru podstawowych cech i komponent soczewek (możliwe jest wykonanie soczewki łączącej komponentę sferyczną i cylindryczną), a także tworzywa, z którego mają być wykonane, dobierane są ich inne parametry. Należą do nich na przykład obecność powłoki antyrefleksyjnej czy też odporność na uszkodzenia.
Kolejnym, ostatnim już etapem doboru okularów jest wybranie oprawek. Jest to wbrew pozorom bardzo istotny aspekt. W dzisiejszych czasach rynek oferuje bardzo szeroki wybór oprawek. Istnieje wiele firm produkujących oprawki. Mogą być druciane, plastikowe, pełne, częściowe, sportowe, eleganckie et cetera. Okulary powinny być dobrane bezpośrednio do kształtu twarzy, aby podkreślały urodę i dodawały powagi i animuszu. Dobrze dobrane okulary to nie tylko niezbędne narzędzie do korekcji wad wzroku, ale także świetny dodatek będący doskonałym elementem stylizacji na każdą okazję.
Dobór soczewek kontaktowych
Oczywiście możliwy jest dobór soczewek kontaktowych na podstawie okularów. Należy jednak pamiętać, iż pomimo wielu podobieństw, zarówno zapis recepty jak i parametry soczewek mogą się różnić. Wynika to w dużej mierze z tego, iż w skład opisu soczewki kontaktowej, poza parametrami typowymi dla okularów związanych z mocą, konieczne jest również uwzględnienie promienia krzywizny soczewki kontaktowej, a także jej średnicy.
Należy mieć świadomość tych różnic dlatego, iż kupno soczewek na podstawie recepty stricte okularowej może wiązać się nie tylko z nieoptymalnym widzeniem, ale też ze znacznym dyskomfortem użytkowania soczewek. W skrajnych przypadkach może dojść nawet do przykrych powikłań związanych z niewłaściwym ich doborem.
Moc soczewek kontaktowych jest tożsama z mocą soczewek okularowych pod warunkiem wady wzroku nie przekraczających 3,25dioptri. U pacjentów z większą wadą te moce mogą się różnić.
Soczewki kontaktowe są zróżnicowane nie tylko ze względu na moc, promień krzywizny, kształt czy rozmiar, ale również w zakresie czasu ich użytkowania przekładającego się na częstotliwość ich zmiany. Wyróżnia się przykładowo soczewki jednodniowe, miesięczne, ale także o innych zakresach długości użytkowania.
Jak wynika z powyższego opisu, dobór soczewek kontaktowych wbrew pozorom nie jest rzeczą prostą i wymaga kontaktu ze specjalistą, którym na tym etapie zazwyczaj jest optometrysta.
Dla niektórych może wydawać się zaskoczeniem, iż w przeciwieństwie do okularów, nie każdy może nosić soczewki kontaktowe. Do przykładowych przeciwwskazań do ich stosowania należą między innymi cukrzyca, zespół suchego oka, zaburzenia hormonalne, alergie, czy stany zapalne w obrębie oczu.
