Proktolog – lekarz o specjalizacji proktologia
Kim jest i czym zajmuje się proktolog?
Proktologia jest dziedziną medycyny zabiegowej skupiającej się na leczeniu chorób zlokalizowanych w końcowym odcinku przewodu pokarmowego, czyli w odbycie, kanale odbytu oraz dolnym odcinku odbytnicy. Jest to specjalizacja medyczna często niedoceniana, a choroby odbytu są bardzo często bagatelizowane.
W związku z powyższym pacjent zgłasza się do lekarza proktologa w momencie, kiedy choroba jest już dość mocno zaawansowana. Jest to tendencja bardzo problematyczna, ponieważ takie podejście znacznie utrudnia leczenie, a także niejednokrotnie istotnie pogarsza rokowanie.
Diagnostyka proktologiczna
Proktolog Poznań w celu badania stanu odbytu stosuje wziernik rektoskopowy – w skrócie zwanym rektoskop. Badanie takie pozwala również pobrać próbkę do badania histopatalogicznego.
Należy pamiętać, że choroby dolnego odcinka przewodu pokarmowego to nie tylko pozornie błahe stany takie jak hemoroidy, ale także schorzenia dużo poważniejsze, z nowotworami złośliwymi włącznie.
Proktolog – Hemoroidy
Hemoroidy, często nazywane żylakami odbytu, są w dzisiejszych czasach bardzo częstą i uciążliwą dolegliwością. Są to powiększone, wypadające poduszeczki odbytowe. Bezpośrednia przyczyna ich powstawania nie została do końca poznana, aczkolwiek uważa się, że w zdecydowanej większości przypadków hemoroidy są zmianami pierwotnymi.
Rzadko są wtórne do innych schorzeń, takich jak na przykład rak odbytnicy. Patofizjologia powstawania hemoroidów polega w dużej mierze na procesach degradacyjnych podporowej tkanki łącznej oraz mięśni gładkich. Poduszki odbytowe po wypadnięciu ulegają zrogowaceniu oraz przerostowi w obrębie strefy przejściowej, a w wyższych stopniach także nabłonka walcowatego odbytnicy.
Wyodrębniono czynniki ryzyka, które pośrednio mają wpływ na powstawanie hemoroidów. Należą do nich między innymi zaparcia, ciąża, siedzący tryb życia, praca siedząca (bardzo częste u zawodowych kierowców), a nawet zbyt długie przesiadywanie w toalecie (na przykład czytanie podczas defekacji).
Do głównych objawów hemoroidów należą przede wszystkim krwawienie oraz wypadanie. Objawy te mogą występować zarówno w sposób izolowany jak i wspólnie. Krwawienia są niewielkie, objawiają się występowaniem świeżej krwi na powierzchni stolca lub na papierze toaletowym.
Ponadto, objawom tym może towarzyszyć dyskomfort, świąd, a nawet ból, nasilający się szczególnie podczas aktu defekacyjnego. Na bardziej zaawansowanych etapach choroby częste jest brudzenie bielizny śluzem oraz wydzieliną kałową.
Leczenie hemoroidów, w zależności od stopnia zaawansowania, może opierać się zarówno na leczeniu chirurgicznym jak i zachowawczym, na przykład dzięki technologii Hemoron.
Szczelina odbytu
Szczelina odbytu jest stosunkowo częstym schorzeniem występującym pod postacią linijnego owrzodzenia okolicy odbytu, z widocznymi w dnie włóknami mięśnia zwieracza wewnętrznego odbytu oraz tkanką ziarninującą. Jednakże nie zawsze proces gojenia przebiega prawidłowo. W rezultacie zaburzeń procesów gojenia się dochodzi do powstania tak zwanego guzka wartowniczego będącego wyroślą skórną umiejscowioną w najniżej położonej części szczeliny.
Z kolei w jej końcu bliższym może wytworzyć się tak zwana brodawka odbytu. Niejednokrotnie dochodzi do całkowitego zagojenia, czego efektem jest wytwarzanie się pomostów śluzówkowych pomiędzy krawędziami szczeliny. W powyższej sytuacji może dojść do wytworzenia się przetoki okołoodbytowej, której objawy mogą pojawiać się nawet wiele lat później.
W wielu przypadkach ostrej szczeliny odbytu goją się one samoistnie. W przypadkach przewlekłych konieczne jest zastosowanie leczenia. Polega ono na leczeniu przeciwbólowym, stosowaniu preparatów rozmiękczających stolec co pomaga uniknąć nadmiernego podrażniania szczeliny. W przypadkach bardziej zaawansowanych konieczne może być zastosowane miejscowego postępowania farmakologicznego lub chirurgicznego.
Proktolog Poznań – Ropień okołoodbytowy
Z ropniem okołoodbytowym mamy do czynienia, kiedy dojdzie do wytworzenia się zbiornika wypełnionego ropą, zlokalizowanego w przestrzeni okołoodbytowej, międzyzwieraczowej, kulszowo-odbytniczej oraz miedniczno-odbytniczej. Istnieje wiele schorzeń zarówno jelitowych jak i ogólnoustrojowych, które predysponują do powstawania ropni okołoodbytowych.
Do przykładowych chorób zwiększających ryzyko należą na przykład choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroby autoimmunologiczne, zakażenie wirusem HIV, chemioterapia nowotworów. Do podstawowych objawów ropnia okołoodbytowego należy silny, ostry ból tej okolicy, oraz znaczna tkliwość podczas badania palpacyjnego. W bardziej powierzchniowych lokalizacjach niejednokrotnie daje się wyczuć ucieplony, tkliwy, miękki guzek, z charakterystycznym „objawem chełbotania”.
Podstawą leczenia ropnia okołoodbytowego jest zaopatrzenie chirurgiczne polegające na drenażu zbiornika ropnego, czyli opróżnieniu go z ropy poprzez nacięcie oraz wyprowadzenie drenu lub sączka. Uzupełnieniem leczenia chirurgicznego jest antybiotykoterapia, ponieważ podstawą do wytworzenia się ropnia jest nadkażenie bakteryjne.
Proktolog – Przetoka odbytu
Przetoka odbytu jest stanem, u którego bezpośrednich podstaw leży niedrożność przewodów gruczołów okołoodbytowych z wtórnym nadkażeniem o etiologii najczęściej bakteryjnej. Powstają one najczęściej na bazie niedoleczonych szczelin odbytu bądź nieprawidłowo zdrenowanych ropni okołoodbytowych. Leczeniem zajmuje się proktolog Poznań.
Istotą przetoki jest powstanie kanału łączącego kanał odbytu ze środowiskiem zewnętrznym, w pobliżu odbytu. Charakterystycznym objawem jest brudzenie bielizny wydzieliną kałową oraz świąd tej okolicy.
Leczenie przetoki odbytu jest zróżnicowane i zależy przede wszystkim od jej przebiegu. Stosuje się drenaże przetoki ze stopniowym zaciskaniem prowadzącym do przecięcia mięśni zwieraczy odbytu co w rezultacie powoduje ich zagojenie.
Inną metodą jest plastyka chirurgiczna z przesunięciem płatów skórno-mięśniowych. W skrajnych przypadkach, kiedy schorzenie jest mocno złożone i zaawansowane, może być konieczne wyłonienie stomii odbarczającej.
Proktolog – Guzy odbytu
Guzy odbytu, ponownie jak w pozostałych lokalizacjach, mogą być łagodne lub złośliwe. Postać łagodnego guza odbytu może przyjmować krwiak okołoodbytowy powstały w wyniku podskórnego krwawienia z następczym powstaniem skrzepu. Jest to guz mocno bolesny, niejednokrotnie o sinym zabarwieniu.
Leczenie jest bardzo proste, ponieważ praktycznie zawsze nacięcie i zdrenowanie guza przynosi pacjentowi natychmiastową ulgę. Innym rodzajem łagodnych guzów odbytu są kłykciny odbytu będące wynikiem infekcji wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). W wielu przypadkach goją się one samoistnie, jednakże te bardziej rozległe wymagają zastosowania leczenia farmakologicznego, a w skrajnych przypadkach również usunięcia chirurgicznego.
Najczęstszym nowotworem złośliwym odbytu jest rak odbytu, który może dotyczyć zarówno brzegu jak i kanału odbytu. Jest to rak wywodzący się z nabłonka płaskiego, przyjmujący wygląd guza wychodzącego z odbytu, niejednokrotnie z owrzodzeniem. Podstawą leczenia radykalnego raka odbytu jest radiochemioterapia, czyli skojarzona metoda polegająca na jednoczasowym stosowaniu napromieniania oraz leczenia systemowego.
W przypadku zaawansowanego, przerzutowego raka odbytu podejmuje się próby stosowania chemioterapii, jednakże jej skuteczność w tej chorobie jest mocno ograniczona.
Proktolog Poznań – Proktologia, proktolodzy
Poradnia proktologiczna – gabinet chirurgiczny wykonujący zabieg gumkowania hemoroidów
