Leczenie trądziku
Czym jest i skąd się bierze trądzik?
Trądzik jest schorzeniem występującym powszechnie u osób młodych, szczególnie tych, które przechodzą okres dojrzewania płciowego. Występuje zarówno u dziewcząt jak i u chłopców. U jego podstaw leży nadczynność gruczołów łojowych, czego efektem jest nadmierna produkcja łoju. W rezultacie tego procesu dochodzi do zaczopowania przewodów wyprowadzających gruczołów łojowych, co skutkuje powstawaniem zaskórników, będących istotą trądziku pospolitego.
Mechanizm powstawania trądziku jest wielopłaszczyznowy i składa się na niego kilka czynników. Pierwszym z nich są uwarunkowania genetyczne i skłonności rodzinne do nadmiernego wytwarzania łoju, a także rogowacenia ujść mieszków włosowych z jednoczasowym zaburzeniem oddzielania się komórek rogowych, co dodatkowo sprzyja zaczopowaniu przewodów wyprowadzających. Ta skłonność objawia się pod postacią intensywności ekspresji receptorów androgenowych w okolicy ujść mieszków włosowych. Dodatkowo stymulujące dla tych procesów może być także działanie czynników zewnętrznych takich jak leki, czy też narażenie zawodowe.
Nie bez znaczenia pozostają tutaj również czynniki hormonalne. Podstawowymi hormonami mającymi wpływ na powstawanie trądziku pospolitego są androgeny, zwłaszcza dihydrotestosteron (powstały w drodze przemian metabolicznych testosteronu). Receptory dla nich znajdują się w końcowej części ujść przewodów wyprowadzających gruczołów łojowych. Ich stymulacja przez te hormony powoduje wzrost produkcji łoju, a także intensyfikację rogowacenia ujść przewodów wyprowadzających oraz mieszków włosowych, co w konsekwencji powoduje ich zatkanie.
Podobne działanie wykazuje progesteron, jednakże jego fizjologiczne stężenie stanowi niewystarczającą dawkę do tego, by jego oddziaływanie było zauważalne. Dopiero duże stężenie tego hormonu powoduje widoczne działanie.
Kolejną komponentą biorącą udział w powstawaniu trądziku jest udział bakterii beztlenowych z rodzaju Propionibacterium acnes, występujących w dużej ilości w ujściach gruczołów łojowych. Wytwarzają one enzym odpowiadający za rozkład trójglicerydów, w efekcie czego dochodzi do powstawania wolnych kwasów tłuszczowych wywierających działanie drażniące.
Dodatkowo posiadają one działanie chemotaktyczne, to znaczy, że są wydzielają związki będącym bodźcem przyciągającym komórki zapalne. Oprócz tego pobudzają układ odpornościowy i wydzielanie tak zwanych cytokin prozapalnych. W efekcie tych procesów dochodzi często do powstania nacieków zapalnych, często towarzyszących zaskórnikom.
Jakie są podstawowe objawy trądziku pospolitego?
Przebieg trądziku w większości przypadków jest przewlekły. Podstawowymi wykwitami charakterystycznymi dla trądziku są zaskórniki. Często współtowarzyszy im wysypka grudkowa lub grudkowo-krostkowa z obecnością wykwitów ropnych. Ich lokalizacja w trądziku pospolitym obejmuje przede wszystkim twarz
i skórę pleców.
Wyodrębnia się dwa podstawowe rodzaje zaskórników:
Zaskórniki otwarte – są one najczęściej ciemno zabarwione. W ich części środkowej znajduje się otwór, przez który wydobywa się masa łojowo-rogowa. Powstają w wyniku nadmiernego rozplemu komórek rogowych połączonych z zastojem łoju oraz obecnością dużej ilości bakterii związanych z mieszkiem włosowym. Ponadto często w ich okolicy powstają wykwity grudkowo-krostkowe, a także ropne.
Zaskórniki zamknięte – najczęściej wykazują białe zabarwienie. Są szczególnie widoczne przy naciągnięciu skóry. Powstają w wyniku rozplemu komórek rogowych w ujściu mieszka włosowego. W części centralnej znajduje się otwór.
Jak się leczy trądzik?
Dobór odpowiedniego leczenia trądziku zależy od stopnia nasilenia zmian, a także stanu pacjenta. W zmianach o niewielkim nasileniu w zupełności wystarczające jest leczenie miejscowe. Bardzo istotne jest, by stosować takie postaci leków, które nie powodują zaczopowania ujść mieszków włosowych. Leczenie ustala dermatolog Poznań.
Należą do nich między innymi aerozole, zawiesiny, pasty oraz pudry. Stosuje się przede wszystkim leki keratynolityczne, przeciwbakteryjne, przeciwłojotokowe i przeciwzapalne. Przykładowymi preparatami wykorzystywanymi w tym celu są na przykład witamina A, nadtlenek benzoilu, kwas salicylowy czy cynk. Pomocne bywa też naświetlanie promieniami UV.
W cięższych przypadkach konieczne jest zastosowanie leczenia ogólnego, obejmującego antybiotykoterapię oraz duże dawki witamin z grupy B oraz witaminy A.
Podstawową leczenia trądziku jest leczenie dermatologiczne. Jednakże również medycyna estetyczna znajduje zastosowanie w jego zwalczaniu. Znajdują tu zastosowanie między innymi laseroterapia (zwłaszcza z wykorzystaniem lasera frakcyjnego), czy mikrodermabrazja – zastępowana przez dermapen.
Laseroterapia z wykorzystaniem lasera frakcyjnego, opiera się na precyzyjnym niszczeniu wykwitów przy pomocy wiązki laserowej, z następczym pobudzaniem regeneracji tkanki w miejscu destrukcji zmiany skórnej. Bolesność zabiegu jest niewielka i zazwyczaj nie wymaga on zastosowania żadnego znieczulenia.
U osób z wysoką wrażliwością na ból można zastosować kremy anestetyczne. Lekarz przykłada głowicę bezpośrednio do skóry, po czym emitowana jest wiązka promieniowania laserowego wnikająca na różną głębokość. Istnieje zależność, że im większa jest penetracja w głąb skóry, tym więcej nowej tkanki zostaje wytworzone.
Zabieg z wykorzystaniem lasera frakcyjnego CO2 charakteryzuje się stosunkowo wysokim bezpieczeństwem. Ryzyko istotnych powikłań jest minimalne, choć do kilku godzin po zabiegu może utrzymywać się zaczerwienienie okolicy poddawanej procedurze, a także mogą pojawiać się niewielkie wybroczynki i siniaki. Wymienione dolegliwości bardzo szybko samoistnie ustępują.
Mikrodermabrazja, czyli inaczej mikropeeling kontrolowany jest jedną z metod mechanicznego ścierania nadmiaru zrogowaciałego naskórka. Kolejne warstwy naskórka są ścierane przez precyzyjnie ukierunkowany strumień mikrokryształów. Jest to innowacyjna metoda, która znacznie poprawia funkcjonowanie skóry, a także pozwala na eliminację pewnych specyficznych jej defektów.
Historia mikrodermabrazji sięga połowy lat 80-tych ubiegłego wieku. Istotą procedury mikrodermabrazji jest złuszczanie i ścieranie górnych warstw naskórka. Proces ten powoduje stymulację podziałów komórkowych w obrębie podstawnych warstw naskórka. Jest to wynik odpowiedzi na eliminację uszkodzonych i zrogowaciałych komórek. Nowopowstałe komórki przemieszczają się w kierunku szczytowych warstw komórka i zastępują te uszkodzone.
