Lampa Wooda

lek. med. Włodzimierz Rosiński

Specjalista chirurg z wieloletnim stażem, certyfikowany lekarz medycyny estetycznej. Uczestnik licznych kongresów i szkoleń.

Trener technik Aptos, blefaroplastyki, liposukcji, zabiegów medycyny estetycznej – poleca laser tulowy. Ulubiony zabieg to plastyka powiek.

Członek Polskiego Towarzystwa Medycyny Estetycznej i Anti-Ageing, FUE Europe.

Lampa Wooda – często stosuje ją dermatolog

Czym jest, skąd się bierze i jak działa promieniowanie ultrafioletowe?

Promieniowanie ultrafioletowe, zwane także nadfioletowym, jest to rodzaj niewidzialnego dla człowieka promieniowania elektromagnetycznego. Zakres długości fali charakterystyczny dla promieniowania ultrafioletowego mieści się w przedziale między 10 a 400nm, tak więc w widmie długości fal umiejscawia się pomiędzy światłem widzialnym,
a promieniowaniem rentgenowskim.

Istnieją różne kryteria podziału promieniowania ultrafioletowego. Najpopularniejszą klasyfikacją jest podział ze względu na oddziaływanie fali na organizmy żywe. Według tego podziału wyróżnia się promieniowanie UV-A o długości fali 315-380nm, UV-B o długości fali 280-315nm, oraz UV-C o długości fali 100-280nm. Inny podział ma charakter umowny i znajduje zastosowanie do celów spektroskopii. Obejmuje promieniowanie ultrafioletowe skrajne o długości fali 10-121nm, promieniowanie ultrafioletowe dalekie o długości fali 122-200nm, promieniowanie ultrafioletowe pośrednie o długości fali 201-300nm, oraz promieniowanie ultrafioletowe bliskie o długości fali 301-400nm.

Podstawowym naturalnym źródłem promieniowania ultrafioletowego jest jego emisja przez Słońce w pełnym zakresie długości (zarówno UV-A, UV-B jak i UV-C). Zakres UV-C, a także część zakresu UV-B jest pochłaniania w atmosferze ziemskiej, a konkretnie w jej warstwie ozonowej. Tak więc promieniowanie ultrafioletowe dochodzące do powierzchni ziemi to aż w 97% zakres UV-A. Drugim źródłem promieniowania ultrafioletowego są specjalne lampy i promienniki, wykorzystywane w różnych wskazaniach i różnych dziedzinach życia, nauki i technologii.

Oddziaływanie promieniowania ultrafioletowego, zwłaszcza w dużych natężeniach, nie pozostaje obojętne dla organizmu ludzkiego. Najmniej szkodliwe działanie wykazuje zakres UV-A. Niemniej jednak może powodować uszkadzanie włókien kolagenowych w skórze, co powoduje pobudzanie procesów starzenia się. Ponadto jako jedyny zakres promieniowania ultrafioletowego, przy długotrwałej ekspozycji na duże dawki promieniowania, może prowadzić do zaćmy.

Promieniowanie UV-B dozowane w niewielkich dawkach ma korzystny wpływ na organizm, gdyż pobudza wytwarzanie witaminy D3 w skórze. Jednakże zbyt duże natężenia promieniowania mogą powodować reakcje alergiczne, zaczerwienienie skóry, a w skrajnych przypadkach nawet nowotwory skóry takie jak rak podstawnokomórkowy, rak kolczystokomórkowy, a także najgroźniejszy z nich – czerniak skóry. Z kolei zakres promieniowania UV-C powoduje uszkodzenia na poziomie kwasu DNA, które jednak w zdecydowanej większości są naprawiane przez organizm.

Jednakże duża liczba tych uszkodzeń może przyczyniać się do powstawania wyżej wymienionych nowotworów skóry. Na szczęście rzadko zdarza się niekontrolowana ekspozycja na duże dawki promieniowania UV- C, gdyż, jak wspomniano już wcześniej, to z naturalnego źródła jest w całości pochłaniane przez atmosferę ziemską. Z kolei to uzyskiwane ze sztucznych promienników, zazwyczaj jest dozowane w kontrolowanych, niewielkich dawkach.

Na czym polega zjawisko fluorescencji?

Fluorescencja jest specyficznym rodzajem luminescencji, czyli zjawiska emisji fal świetlnych przez niektóre ciała, której przyczyną nie jest podgrzanie danego ciała do wysokiej temperatury. Fluorescencja jest emisją świetlną powstałą na skutek wzbudzenia danej substancji poprzez pochłonięcia dawki promieniowania elektromagnetycznego (np. światła widzialnego). Cechą charakterystyczną fluorescencji jest szybki zanik emisji światła po ustaniu bodźca wzbudzającego substancję. Czas zaniku nie przekracza 10-8 sekundy.

Fluorescencja zachodzi w następującym mechanizmie. Po wzbudzeniu elektronu w atomie przez foton – czyli cząstkę światła, dochodzi do następczego powrotu ze stanu wzbudzonego do stanu podstawowego. Przejściu temu towarzyszy emisja kwantu energii, co daje się zaobserwować jako świecenie.

Co to jest lampa Wooda?

Lampa Wooda jest przenośną lampą kwarcową emitującą długofalowe promieniowanie ultrafioletowe, znajdującą szerokie zastosowanie w dermatologii. Jej działanie opiera się na wykorzystaniu specjalnego, czarnego filtra, zbudowanego z krzemianu baru z dodatkiem 9% tlenku niklu. Pasmo przepustowości filtra mieści się w zakresie długości fali od 320 do 400nm, z maksimum dla długości fali 365nm.

Dzięki temu możliwe jest emitowanie światła ultrafioletowego w zakresie długofalowym. Promieniowanie ultrafioletowe powoduje fluorescencję skóry, co umożliwia diagnostykę różnych jej schorzeń na podstawie barwy fluorescencji. Bardzo ważne jest, żeby badanie przeprowadzane było w zacienionym pomieszczeniu, ponieważ intensywność emitowanego światła jest niewielka.

Ciekawostką jest fakt, iż poza medycyną, lampa Wooda znajduje zastosowanie przy konserwacji zabytków.

Jakie są wskazania do zastosowania lampy Wooda?

Swoje podstawowe zastosowanie w medycynie lampa Wooda znajduje w dermatologii, gdzie jest używana szeroko w diagnostyce chorób skóry. Jest to możliwe dzięki wykorzystaniu zjawiska fluorescencji skóry pod wpływem promieniowania ultrafioletowego emitowanego przez lampę. Biorąc pod uwagę fakt, iż skóra emituje światło o różnej barwie w zależności od schorzenia, jest to bardzo przydatne narzędzie.

Przykładowo skóra prawidłowa wykazuje fluorescencję o zabarwieniu niebiesko-fioletowym, przy czym przy jej prawidłowym nawodnieniu dominują odcienie ciemnoniebieskie. Fluorescencja o bardzo słabym natężeniu świadczy o suchości skóry wskutek jej odwodnienia. Z kolei czarne zabarwienie fluorescencji świadczy o wysokim stopniu tłustości skóry. Fluorescencja biała jest zaś związana najczęściej z nadmiernym rogowaceniem skóry.

Lampa Wooda Poznań