Skąd się bierze łuszczyca?
Czym jest i skąd się bierze łuszczyca?
Łuszczyca jest najczęściej występującą genetycznie uwarunkowaną chorobą dotyczącą skóry. Jej istotą jest patologicznie zwiększony rozplem komórek naskórka z następczym intensywnym jego złuszczaniem, bez pozostawiania zmian bliznowatych.
Obraz kliniczny łuszczycy jest dość zróżnicowany i obejmuje kilka jednostek chorobowych i ich postaci klinicznych. Jest to choroba stosunkowo często bagatelizowana, podczas gdy jej ciężkie postaci i duże zaawansowanie mogą doprowadzić nawet do trwałego inwalidztwa.
Mechanizm powstawania łuszczycy jest skomplikowany i wielopłaszczyznowy. U jego podstaw stoją przede wszystkim czynniki genetyczne, choć dokładne mechanizmy zmian na poziomie genetycznym nie zostały do końca poznane i wymagają dalszych badań. Wiadomo jednak, że na podstawie zmian genetycznych wyodrębniono dwa podstawowe typy tego schorzenia różniące się profilem genetycznym ale i klinicznym.
Typ I występuje przede wszystkim w młodym wieku, przed 40 rokiem życia i charakteryzuje się rozległymi, wysiewnymi zmianami. Typ II natomiast występuje najczęściej po 50 roku życia. Kolejną komponentą wpływającą na powstawanie łuszczycy są mechanizmy autoimmunologiczne, czyli związane z nadmierną aktywnością układu odpornościowego, który własne tkanki organizmu (w tym przypadku skóry) rozpoznaje jako obce i atakuje. Swój udział w powstawaniu tego schorzenia mają również różnorodne białka stymulujące powstawanie procesu zapalnego.
Istotną role odgrywają też zmiany w procesie angiogenezy, czyli tworzenia się włosowatych naczyń krwionośnych, co powoduje płynny dostęp białek prozapalnych oraz komórek układu odpornościowego. Wyżej opisane mechanizmy powodują intensyfikacji procesów podziałów komórkowych w obrębie naskórka przy braku zaburzeń budowy i czynności komórek.
W związku z powyższym zwiększona proliferacja komórek związana jest z ich zwiększonym obumieraniem oraz złuszczaniem. Stanowi to podstawę powstawania charakterystycznych objawów tego schorzenia. Uważa się również, że nie bez znaczenia pozostaje rola układu odpornościowego.
Podejrzenie to jest uzasadnione faktem, że zaobserwowano związek pomiędzy wysiewem łuszczycowych zmian skórnych a narażeniem na stres. Dodatkowo, wykwitom tym często towarzyszy świąd, który jest wynikiem wysiewu określonych neuroprzekaźników powodujących przewodzenie przez układ nerwowy bodźców, które są odczuwane jako świąd.
Jak się objawia łuszczyca i jaki jest jej przebieg?
Pierwotne zmiany skórne w łuszczycy to wykwity grudkowe, zazwyczaj drobne, nie przekraczające 2cm. Zazwyczaj jej zabarwienie jest czerwono-brunatne i jest ona dobrze odgraniczona od otoczenia. Na jej powierzchni znajdują się drobne ogniska złuszczania.
Po ich zdrapaniu powierzchnia zmiany może delikatnie krwawić. W pełni rozwinięte zmiany noszą nazwę płytek łuszczycowych. Osiągają one nawet do kilku centymetrów średnicy, i pokryte są charakterystycznymi srebrnymi łuskami.
Ulegają one stopniowemu powiększaniu szerząc się obwodowo. Podczas tego procesu przybierają charakterystyczny obrączkowaty wygląd, wycofując się w części centralnej zmiany. Typowa jest tendencja do powstawania zmian wzdłuż zadrapań czy skaleczeń.
Typowa lokalizacja wykwitów skórnych obserwowana przede wszystkim w łuszczycy zwykłej to okolice kolan, łokci oraz owłosionej skóry głowy. Zmiany na skórze owłosionej przybierają często charakter bardzo zlewnych, intensywnie łuszczących się płytek, często zachodzących nawet na czoło. Dość charakterystyczny jest też obraz paznokci, które przybierają naparstkowaty wygląd.
Przebieg tego schorzenia jest zróżnicowany i stosunkowo charakterystyczny dla poszczególnych typów genetycznych. Typ I charakteryzuje się większym zasięgiem zmian oraz dużą częstością nawrotów. W typie II okres bezobjawowy może utrzymywać się przez kilka miesięcy a nawet lat.
Geneza łuszczycy i jej postaci kliniczne łuszczycy?
Najczęstszą i najbardziej typową postacią kliniczną łuszczycy jest tak zwana łuszczyca zwykła charakteryzująca się występowaniem typowych zmian w obrębie skóry kolan, łokci, a także głowy. Jednakże nie zawsze ma ona książkowy przebieg, w związku z powyższym wyodrębniono kilka specyficznych typów tego schorzenia.
Łuszczyca wysiękowa:
Zmiany umiejscowione są w rejonach fałdów skórnych, często towarzyszy im sączenie się surowiczej wydzieliny. Jej dodatkowa odmiana to tak zwana łuszczyca brudźcowa, z którą mamy do czynienia w przypadku tworzenia się przerosłych i warstwowych strupów.
Łuszczyca krostkowa:
Jest to bardzo niebezpieczna odmiana łuszczycy. Charakteryzuje się obecnością zlewnych zmian z komponentą ropną, które powodują spełzanie naskórka. Często towarzyszy jej wysoka temperatura. W skrajnych postaciach może stanowić nawet zagrożenie dla życia.
Łuszczyca krostkowa dłoni i stóp:
Jest dużo mniej groźna niż łuszczyca krostkowa, wykwity występują w obrębie dłoni i stóp z tendencją do przechodzenia na ich boczne powierzchnie.
Łuszczyca uogólniona:
Odmiana o bardzo ciężkim przebiegu z dużą ilością rozsianych wykwitów, objawami ogólnymi i współtowarzyszeniem groźnych powikłań.
Łuszczyca stawowa:
Jest to bardzo specyficzna odmiana tego schorzenia, przebiegająca z destrukcją stawów
i mogąca prowadzić do trwałego kalectwa.
