21/03/2022

Kiedy zgłosić się do okulisty na badanie

Spis treści

Kiedy zgłosić się do okulisty?

Jęczmień na oku

Mianem jęczmienia określa się ostry, miejscowy stan zapalny w obrębie powiek, wywołany zazwyczaj infekcją gronkowcową. Objawia się on obecnością bolesnego guzka, pojawiającego się w obrębie powieki górnej lub dolnej.

Zakażenie dotyczy tak zwanych gruczołów Meiboma odpowiadających za wydzielanie substancji zapewniającej odpowiednie natłuszczenie brzegów powiek. Wskutek infekcji dochodzi do zaczopowania ich ujść i nadmiernego gromadzenia się wydzieliny ropnej w ich obrębie, co skutkuje wytworzeniem się guzka.

Gradówka

Gradówka jest zgrubieniem powieki powstającym w wyniku przewlekłego stanu zapalnego w obrębie tak zwanych gruczołów Meiboma. Bardzo często jest mylona z jęczmieniem.

Podstawową różnicą między tymi stanami jest fakt, iż o jęczmieniu mówimy w przypadku ostrej fazy zapalenia charakteryzującej się powstaniem guzka. Gradówka zaś jest formą przewlekłą.

Bezpośrednią przyczyną powstania gradówki jest zatkanie ujścia gruczołu Meiboma. Najczęściej dochodzi do tego w przebiegu zakażenia bakteryjnego (zazwyczaj bakteriami gronkowca występującymi fizjologicznie na skórze). Może również pojawiać się ona u osób cierpiących na trądzik różowaty lub łojotokowe zapalenie skóry.

Istotą powstawania tego schorzenia jest zatkanie ujścia gruczołu w przebiegu procesu zapalnego. Wskutek powyższego procesu dochodzi do zatrzymania wydzieliny, a następnie jej nadkażenia. W rezultacie dochodzi do wytworzenia się guzka zwanego jęczmieniem, który następnie przechodzi w fazę przewlekłą, czyli gradówkę.

Co ciekawe, czynnikiem predysponującym do powstawania gradówki jest rzadkie mruganie. Wiąże się ono bowiem z nieadekwatnym nawilżeniem powierzchni oka oraz jego wysychaniem. Wskutek powyższego, odczuwalny jest świąd pobudzający do pocierania oka palcami, a to z kolei sprzyja transmisji gronkowca skórnego do gruczołów Meiboma, i zapoczątkowaniu wyżej opisanego procesu.

Zapalenie spojówek

Zapalenie spojówek jest jednym z najczęstszych schorzeń dotyczących oczu. Lokalizują się w obrębie spojówki, czyli błony śluzowej powieki oka, pełniącej funkcję ochronną dla narządu wzroku. Może mieć ono różne tło, dzielone w sposób podstawowy na infekcyjne i nieinfekcyjne. Zapalenie infekcyjne powstaje na skutek zakażenia wirusowego, bakteryjnego oraz grzybiczego.

Z kolei nieinfekcyjne zapalenie spojówek może mieć etiologię alergiczną, reaktywną, autoimmunologiczną i wiele innych. Schorzenie to bardzo często towarzyszy infekcjom zlokalizowanym w obrębie górnych dróg oddechowych.

Kiedy zgłosić się do okulisty? – Jaskra

Jaskra jest często niedocenianą, a jednak bardzo poważną chorobą, prowadzącą do stopniowej destrukcji nerwu wzrokowego, czym powoduje postępujące pogarszanie się wzroku aż do jego całkowitej utraty. Jest to choroba bardzo podstępna ze względu na swój powolny i początkowo bezobjawowy przebieg, co bardzo utrudnia jej rozpoznanie we wczesnym stadium rozwoju.

Schorzenie to najczęściej pojawia się w wieku starszym, po 60 roku życia, jednakże może również pojawić się u młodych ludzi. W tym przypadku często pozostaje niezdiagnozowana przez długi czas.

Kiedy zgłosić się do okulisty? – Zaćma

Zaćma, zwana inaczej kataraktą, jest schorzeniem dotyczącym gałki ocznej, którego istotą jest zmętnienie soczewki oka. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), jest to jedna z najczęstszych przyczyn zaburzeń oraz utraty wzroku, a zabiegi usuwania zaćmy są najczęściej przeprowadzanymi operacjami w zakresie okulistyki.

Szacuje się, że w krajach Unii Europejskiej oraz w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, wykonuje się średnio 6000 tego typu zabiegów w ciągu roku. Przyczyny powstawania zaćmy są bardzo zróżnicowane i nie wszystkie zostały do końca poznane. Może ona powstawać chociażby wskutek działania niektórych leków, na przykład glikokortykosteroidów, urazów, a także niektórych schorzeń dotyczących zarówno narządu wzroku, jak chociażby krótkowzroczność, lub też ogólnoustrojowych takich jak cukrzyca.

Najczęstszą przyczyną powstawania zaćmy jest jednak podeszły wiek i związane z nim zmiany, jakie zachodzą w procesach metabolicznych, również w obrębie gałki ocznej. Choroba ta może również mieć charakter wrodzony.

Badanie wzroku

Aby uchronić się przed przykrymi konsekwencjami zaburzeń wzroku i w porę im przeciwdziałać, kluczowa jest regularna kontrola okulistyczna i rutynowe przeprowadzanie badania okulistycznego, które wykonywane jest podczas każdej wizyty w gabinecie okulistycznym. Obecnie mówi się, że u osób powyżej 50 roku życia powinno być ono przeprowadzane co najmniej raz w roku, jednakże ta granica wiekowa wykazuje tendencję do obniżania się.

Ponadto, badanie okulistyczne często, a ostatnimi czasy jeszcze częściej, wchodzi w skład badań okresowych zlecanych przez lekarza medycyny pracy. Pierwszym etapem badania okulistycznego jest zebranie dokładnego wywiadu z pacjentem, uwzględniającym aktualnie występujące dolegliwości związane ze wzrokiem, ale nie tylko.

Bardzo istotny jest wykaz chorób współistniejących, gdyż niektóre z nich mogą dawać powikłania właśnie pod postacią różnego rodzaju zaburzeń wzroku. Niezbędne jest również uzyskanie informacji na temat ewentualnych chorób oczu występujących w rodzinie, gdyż niektóre z nich mogą wynikać z pewnych predyspozycji genetycznych.

Po przeprowadzeniu wywiadu, lekarz przechodzi do właściwego badania, które składa się z kilku etapów: badania ostrości wzroku, pola widzenia, przedniej części oka, dna oka oraz tonometrii.

Badanie dna oka

Badanie dna oka określane również jako wziernikowanie oka bądź oftalmoskopia, jest badaniem mającym na celu ocenę głębokich warstw gałki ocznej takich jak naczyniówka czy siatkówka, a także tarczy nerwu wzrokowego. Jest to badanie, które powinno być wykonywane rutynowo podczas każdej wizyty w gabinecie okulistycznym.

Bardzo ważne jest, żeby badanie dna oka wykonywać regularnie. Osoby przed 40 roku życia powinny się mu poddawać z częstotliwością co 3 lata, osoby pomiędzy 40 a 50 rokiem życia co 2 lata, a po ukończeniu 50 roku życia raz w roku. Wyjątek stanowią osoby, które mają wywiad rodzinny obciążony jaskrą. Powinny one koniecznie regularnie badać dno oka nawet przed 35 rokiem życia.

Kiedy zgłosić się do okulisty? – Astygmatyzm

Astygmatyzm, zwany także niezbornością rogówkową, jest wadą wzroku polegającą na zniekształceniu widzianego obrazu na skutek asymetrii rogówki oka. Wskutek tej wady budowy narządu wzroku, układ optyczny nie jest w stanie utworzyć punktowego obrazu na siatkówce, co wynika z różnic mocy dla różnych przekrojów.

Jest to rezultatem różnic w promieniach poszczególnych krzywizn rogówki, która staje się nieregularna w kształcie, czego efektem jest niemożność uzyskania wyraźnego, ostrego obrazu. Wada ta bardzo często jest powiązana z współistnieniem wad refrakcyjnych, takich jak krótkowzroczność i nadwzroczność. Może także występować w formie astygmatyzmu mieszanego, gdzie w jednej osi występuje krótkowzroczność, a w prostopadłej dalekowzroczność.