Diagnostyka gałek ocznych i oczodołów w gabinecie okulistycznym
Diagnostyka gałek ocznych i oczodołów
Wzrok jest jednym z najważniejszych zmysłów umożliwiających prawidłowe codzienne funkcjonowanie. Narządem wzroku są gałki oczne umiejscowione w oczodołach, połączone za pomocą nerwów wzrokowych z ośrodkiem wzroku w mózgowiu.
Istnieje wiele schorzeń dotyczących narządu wzroku, które niezdiagnozowane i nieleczone mogą powodować do zaburzeń, a nawet całkowitej utraty wzroku co w rezultacie powoduje znacznego stopnia niepełnosprawność.
Nie wszystkie choroby okulistyczne są oczywiste do zdiagnozowania przy pomocy klasycznego badania okulistycznego. Niektóre z nich wymagają wnikliwszych badań, takich jak opisane poniżej badania obrazowe. Okulista badając narząd wzroku ma do dyspozycji wiele urządzeń diagnostycznych. Np. badanie dna oka.
Ultrasonografia gałek ocznych
Ultradźwięki należą do grupy zjawisk akustycznych. Są zaburzeniem mechanicznym, które rozchodzą się falowo w ośrodku materialnym. Tym, co odróżnia je od fal elektromagnetycznych jest konieczność występowania elastycznego ośrodka do rozchodzenia się fal. Mogą być one interpretowane jako fala ciśnienia lub przemieszczanie się cząstek.
Jednakże nie jest to fizyczne przemieszczanie się substancji, a jedynie deformacji sprężystych danego ośrodka. Dzięki temu dochodzi do przekazywania energii. W tkankach miękkich fale rozchodzą się podłużnie, w przypadku kości mogą również przybierać postać fal poprzecznych.
Źródłem fal ultradźwiękowych wykorzystywanych w medycynie są specjalne przetworniki, które działają na zasadzie odwrotnego efektu piezoelektrycznego. Osiąga się go wykorzystując specjalne kryształy piezoelektryczne, które pod wpływem napięcia elektrycznego kurczą się
i rozszerzają powodując wytworzenie fali ultradźwiękowej.
Fala ultradźwiękowa rozchodząca się w tkankach ulega szeregowi przemian, które zależą od właściwości ośrodka, zwłaszcza od jego gęstości. Fala akustyczna może ulegać odbiciu, załamaniu, ugięciu, rozproszeniu i pochłonięciu. Nakładanie na siebie tych zjawisk w różnych, zmiennych proporcjach, umożliwia uzyskanie obrazu ultrasonograficznego pod taką postacią jaką go znamy.
Ultrasonografia, czyli popularne USG jest badaniem wykorzystującym falę ultradźwiękową. Umożliwia ona uwidocznienie granic narządów wewnętrznych oraz tkanek miękkich bez konieczności zastosowania środków kontrastowych.
Niewątpliwą zaletą badania jest jego atraumatyczność, bezinwazyjność i bezbolesność. Zachowując powyższe właściwości, ultrasonografia umożliwia określenie wymiarów narządów, głębokości ich położenia, uwidocznienie powierzchni oraz przekrojów narządowych.
Ultrasonografia gałek ocznych jest badaniem krótki, bezinwazyjnym i bezpiecznym. Może być wykonywana nawet u małych dzieci. Istotne jest to, by przed badaniem nie smarować powiek żadnymi kremami czy żelami, a w przypadku kobiet nie nakładać na powieki makijażu. Badanie zazwyczaj wykonywane jest na leżąco.
Lekarz ultrasonografista przykłada specjalną głowicę okulistyczną z żelem ultrasonograficznym do zamkniętej powieki i pod niewielkim naciskiem ocenia struktury gałki ocznej oraz oczodołu. Po zakończeniu badania pacjent dostaje wydruki zdjęć oraz opis badania.
Ultrasonografia gałek ocznych jest badaniem bardzo przydatnym w diagnostyce między innymi guzów wewnątrzgałkowych oraz pozagałkowych, w pomiarach gałki ocznej w wysokiej krótkowzroczności, ocenie mięśni gałkoruchowych w oftalmopatii tarczycowej czy określaniu wartości optycznej wszczepianych soczewek wewnątrzgałkowych.
Rezonans magnetyczny oczodołów
Rezonans magnetyczny jest badaniem obrazowym bardzo powszechnie stosowanym w medycynie. Umożliwia obrazowanie praktycznie wszystkich narządów wewnętrznych oraz struktur anatomicznych. Mechanizm, na którym opiera się ta technika polega na wykorzystaniu magnetycznych właściwości cząsteczek wody przy umieszczeniu ich w polu magnetycznym.
Pod jego wpływem protony wodoru budujące cząsteczki wody ulegają uporządkowaniu, a następnie poddane oddziaływaniu fal radiowych zmieniają swój stan oddając kwanty energii o identycznej częstotliwości. Te fale odbierane są przez specjalne czujniki i przekształcane w obraz widoczny na ekranie komputera.
Do badania rezonansu magnetycznego oczodołów wymaga oceny stężenia kreatyniny wykonanej nie więcej niż dwa tygodnie przed badaniem. Jest to spowodowane częstą koniecznością podania kontrastu podczas badania, a ten z kolei może obciążać nerki i wpływać negatywnie na ich funkcję.
Konieczne jest również, by wszystkie metalowe elementy i urządzenia elektroniczne pozostawić w szatni. Samo badanie trwa nie więcej niż pół godziny. Badany kładziony jest na specjalnym stole i otrzymuje stopery do uszu, mające na celu stłumienie głośnych efektów dźwiękowych towarzyszących badaniu.
Następnie stół zostaje wsunięty do aparatu rezonansu magnetycznego, na tyle, by cała głowa była objęta zakresem badania. Rezonans magnetyczny oczodołów jest badaniem całkowicie bezbolesnym. Obrazy otrzymane podczas badania są opisywane przez radiologa, a wyniki przekazywane zlecającemu okuliście do interpretacji.
Umożliwia ocenę oraz weryfikację praktycznie wszystkich patologii lokalizujących się w obrębie oczodołów, a także samej gałki ocznej. Zlecane jest zazwyczaj w sytuacjach wątpliwych, zwłaszcza gdy wykonane wcześniej badania nie pozwalają na jednoznaczne postawienie diagnozy.
Diagnostyka gałek ocznych i oczodołów Poznań
lekarz medycyny estetycznej, chirurg z wieloletnim doświadczeniem, uczestnik wielu szkoleń i kongresów z zakresu medycyny estetycznej
